ทำความรู้จัก “โรคพืช” แมลงศัตรูพืช ที่ควรรู้ มีอะไรบ้าง? พร้อมวิธีป้องกัน โรคและแมลงศัตรูพืช

เมื่อพูดถึง พืช การปลูกพืชต่าง ๆ สิ่งที่มักจะตามมาด้วยนั้นก็คือ “โรคพืช” และแมลงศัตรูพืช เช่น อาการใบเหลือง ใบหงิก ใบเป็นจุด ต้นเหี่ยว ต้นแคระ ที่เป็นสาเหตุทำให้พืชตาย และเก็บผลผลิตไม่ได้ บทความนี้ SGE จะพาไปรู้จักกับ โรคและแมลงศัตรูพืช ที่ควรรู้ว่ามีอะไรบ้าง? พร้อมวิธีป้องกัน ตามไปดูกัน

สาเหตุของการเกิดโรคพืช

โรคพืช คือ ลักษณะของพืชที่ผิดปกติ อาจจะเกิดขึ้นส่วนใดส่วนหนึ่งของต้นพืช หรือตลอดทั้งตั้น จนแห้งตายไป ซึ่งมาจาก 2 สาเหตุ คือ

1. เกิดจากสิ่งมีชีวิต (pathogenic disease) เช่น โรคพืชที่เกิดจากเชื้อไวรัส โรคไมโคพลาสมา เชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย และไส้เดือนฝอย ที่เป็นสาเหตุของโรคพืช ตลอดจนสภาพแวดล้อมต่อการเกิด และแพร่กระจายของโรคพืชนั้น ๆ โยโรคพืชเหลานี้จะอาศัย น้ำ ดิน อากาศ ความชื้น เมล็ดพันธุ์ หรือแมลง
2. เกิดจากสิ่งไม่มีชีวิต (nonpathogenic disease) เช่น สภาพแวดล้มที่ผิดปกติ หรือสารเคมีบางชนิด ที่ทำให้เกิดโรค แต่โรคที่เกิดจากสาเหตุเหล่านี้ จะไม่มีการแพร่ระบาด จะเกิดเฉพาะบางพื้นที่เท่านั้น บางเวลาเท่านั้น เช่น อุณหภูมิสูง-ต่ำผิดปกติ ความชื้นในดินน้อย-มากผิดปกติ ความเข้ม-น้อยของแสง สารเคมีที่ใช้ สภาพดินเค็ม เป็นต้น

“10 โรคพืช” ที่ควรรู้ มีอะไรบ้าง?

โรคใบจุด

จะมีลักษณะเป็นจุดเล็ก ๆ สีน้ำตาลอ่อนบนใบ รูปร่างไม่แน่นอน และจะกลายเป็นสีน้ำตาลดำถึงดำ เมื่อเป็นโรครุนแรง ใบจะร่วง อาจพบอาการบนลำต้นเป็นสะเก็ดสีน้ำตาลดำ และเชื้อยังเข้าทำลายผล ทำให้ผลเป็นจุดสะเก็ดสีน้ำตาลดำอีกด้วย

วิธีป้องกันโรคใบจุด

• ใช้เมล็ดพันธุ์ที่รับรองปลอดโรค หรือพันธุ์พืชต้านทานโรคมาปลูก
• ทำลายเชื้อที่อาจติดมากับเมล็ดพันธุ์ โดยแช่เมล็ดพันธุ์ในน้ำร้อน 50 องศาเซลเซียส นาน 15 นาที
• กำจัดเศษซากพืชที่เป็นโรค ไปทำลายนอกแปลงปลูก โดยการฝัง เผา หรือปลูกพืชหมุนเวียน
• ป้องกันด้วยการใช้สารชีวภัณฑ์ เช่น เชื้อแบคทีเรียบาซิลลัส

โรคราแป้ง

จะมีลักษณะเป็นผงแป้งจับอยู่ ถ้าอาการไม่มากนัก ผงแป้ง จะเกาะอยู่บนใบเป็นกลุ่ม ๆ แต่ถ้าเป็นมาก จะเห็นผิวใบถูกเคลือบอยู่ด้วยผงแป้งเหล่านี้ อาการที่รุนแรง จะทำให้ใบเหลือง และร่วง

วิธีป้องกันโรคราแป้ง

• หลังจากเก็บเกี่ยวผลผลิตแล้ว ให้ทำลายเศษซากพืช ที่เคยเป็นโรค โดยไถกลบ และปลูกพืชหมุนเวียนแทน

โรคเพลี้ยอ่อน

เพลี้ยอ่อนเป็นศัตรูของพืชผัก เป็นแมลงปากดูดขนาดเล็ก จะดูดกินน้ำเลี้ยงจากใบ และยอด โดยเฉพาะ ถั่ว แตง และกะหล่ำ แพร่ระบาดได้รวดเร็ว ทำให้ต้นพืชหยุดชะงักการเจริญเติบโต เป็นพาหะนำเชื้อไวรัสโรคพืชหลายชนิด มักระบาดในช่วยฤดูแล้งที่ฝนขาดช่วงนาน ๆ

วิธีป้องกันโรคเพลี้ยอ่อน

• เพลี้ยอ่อนสามารถเข้าทำลายพืชได้ทั้งตัวอ่อน และตัวเต็มวัย
• สำรวจแปลงพืชอย่างสม่ำเสมอ หากพบเพลี้ยอ่อน หรือยอดพืชที่มีอาการหงิก ให้รีบทำการกำจัด เพื่อป้องกันการแพร่กระจาย
• กำจัดวัชพืชบริเวณรอบ ๆ แปลง และในแปลง เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งหลบอาศัยของเพลี้ยอ่อน
• หากพบการระบาดของเพลี้ยอ่อน ใช้สารเคมีป้องกันกำจัด เช่น อะซิเฟต, คาร์บาริล(เซฟวิน 85), ไซเพอร์เมทริน, ไบเฟนทริน, สไปนีโทแรม(เอ็กซอล) เป็นต้น
• การใช้แมลงห้ำ เช่น ด้วงเต่าลาย เพื่อควบคุมปริมาณการระบาดของเพลี้ยอ่อน

โรคแอนแทรคโนส

จะมีลักษณะเป็นจุดช้ำสีน้ำตาล และจะขยายวงกว้างขึ้นเรื่อย ๆ มักจะเกิดบนผลของพืช หรือบนใบได้ ถ้าเกิดที่ใบ จะหงิกงอ และฉีกขาด ถ้าเกิดที่กิ่ง ทำให้กิ่งไหม้ได้ โรคแอนแทรคโนสเกิดขึ้นได้กับพืชทุกชนิด เช่น พริก มะม่วง องุ่น เป็นต้น และแพร่กระจายได้ง่ายด้วยลม ฝน ความชื้น และแมลง นั่นเอง

วิธีป้องกันโรคแอนแทรคโนส

• หลังจากเก็บเกี่ยวผลผลิตแล้ว ให้ทำลายเศษซากพืช ที่เคยเป็นโรค โดยไถกลบ และปลูกพืชหมุนเวียนแทน

โรคเน่าดำ

ส่วนใหญ่มักจะเกิดขึ้นกับ กล้วยไม้ แทบทุกชนิด จะมีจุดใส ๆ เหลือง ๆ และจะกลายเป็นสีน้ำตาล หรือดำ มีกลิ่นเปรี้ยว ๆ สามารถขยายวงกว้างได้ โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝน อากาศจะชื้น เชื้อรา จะยิ่งแพร่กระจายได้ง่าย และเร็วขึ้น

วิธีป้องกันโรคเน่าดำ

• ก่อนทำการปลูก ควรเลือกต้นพันธุ์ หรือส่วนขยายพันธุ์ที่สะอาด ปราศจากโรค
• ปรับสภาพโรงเรือนให้โปร่ง ไม่ควรปลูกกล้วยไม้แน่นจนเกินไป
• ทำความสะอาดโรงเรือนอย่างสม่ำเสมอ เมื่อพบโรคระบาด ให้รีบนำออกจากโรงเรือน แล้วเผาทิ้งทำลายทิ้งทันที
• ใช้สารป้องกันกำจัดโรคพืช เช่น ฟอสฟอรัส เอซิด, เมทาแลกซิล หรือฟอสอีทิลอะลูมิเนียม
• เชื้อราชนิดนี้ จะแพร่กระจายในช่วงหน้าฝน ควรทำหลังคาพลาสติก และงดให้น้ำในช่วงเย็น

โรคเน่าเละของพืชผัก

จะมีลักษณะมีรอยช้ำฉ่ำน้ำ ขยายลุกลามจนเป็นแผลสีน้ำตาล หรือน้ำตาลไหม้ ขยายเป็นบริเวณกว้าง มีเมือกเยิ้ม ส่งกลิ่นเหม็น แพร่กระจายอย่างรวดเร็วในสภาพอากาศร้อนจัด และฝนตกชุก พืชจะถูกทำลายจนกระทั่งเน่าไปทั่ว ๆ จนพืชเหี่ยว และตายในที่สุด จะมีการระบาดมาก ๆ ในช่วงฤดูฝน และจะแพร่กระจายจากแมลง เมือกจากรอยเน่าที่กระเด็นไปถูกพืชผักที่อยู่ใกล้ ๆ กัน

วิธีป้องกันโรคพืชเน่าเละของพืชผัก

• กำจัดเศษซากพืช วัชพืชในแปลงให้หมด ก่อนการปลูกผัก และไถพลิกกลับดินตากแดด 2-3 ครั้ง ทิ้งระยะให้ห่างกันพอสมควร เพื่อลดการสะสมของเชื้อโรคในดิน
• ควบคุมแมลงศัตรูพืชต่าง ๆ ในแปลงปลูก โดยเฉพาะหนอน และแมลงปากกัด
• เมื่อเริ่มพบต้นเป็นโรค ควรรีบขุดถอนทิ้งนอกแปลงปลูกทันที
• ป้องกันด้วยการใช้สารชีวภัณฑ์ เช่น เชื้อแบคทีเรียบาซิลลัส

โรคใบสีส้ม

เป็นโรคพืชที่มักระบาดในนาข้าว โดยมีเพลี้ยจักจั่นสีเขียว เป็นพาหะนำโรค เกิดขึ้นได้ทุกช่วง ตั้งแต่ตอนยังเป็นต้นอ่อนไปจนถึงตอนเริ่มแตกกอ มีลักษณะเป็นรอยขีดเป็นทางยาว ก่อนที่จะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองส้ม ลุกลามจากปลายใบ และขยายตัวเป็นวงกว้างไปจนถึงโคนใบ มีจุดสีน้ำตาลเล็ก ๆ ต้นข้าวจะเตี้ย แคระแกรน ออกรวงช้า และไม่สวย หากไม่รีบกำจัด สามารถแพร่ระบาดไปยังต้นข้าวต้นอื่น ๆ ในแปลงนาได้

วิธีป้องกันโรคใบสีส้ม

• เลือกพันธุ์ข้าวที่ต้านทานโรคมาปลูก
• กำจัดวัชพืช และพืชอาศัยของเชื้อไวรัส
• กำจัดแมลงที่เป็นพาหะของเชื้อโรค ด้วยสารเคมี เช่น เซฟวิน 85 (Sevin 85) และ ฟูราดาน

โรคราน้ำค้าง

จะมีลักษณะเป็นรอยจ้ำ ๆ สีขาว ขอบสีน้ำตาลกระจายอยู่ทั่ว ๆหรืออาจจะเป็นสีเหลืองด่าง ๆ สีน้ำตาลเข้ม หรือเป็นจุดขาวเล็ก ๆ โรคนี้จะทำให้พืชอ่อนแอ สร้างผลผลิตที่ดีไม่ได้ สาเหตุเกิดจากการปลูกพืชในบริเวณที่มีความชื้นสูง มักจะเกิดขึ้นได้กับพืชหลาย ๆ ชนิด

วิธีป้องกันโรคราน้ำค้าง

• เลือกใช้เมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพ
• คอยกำจัดวัชพืช และเว้นระยะการปลูกให้พอเหมาะ เพื่อให้อากาศถ่ายเทสะดวก
• หลีกเลี่ยงการให้น้ำในตอนเย็น เพราะจะทำให้เกิดความชื้นสูงในเวลากลางคืน เป็นสาเหตุของการเกิดโรคได้
• กำจัดต้นที่เป็นโรคออกไปทำลายนอกแปลงปลูก
• กำจัดแมลงที่เป็นพาหะนำเชื้อรา หมั่นสำรวจแปลงปลูก เพื่อยับยั้งการระบาดของโรค และกำจัดโดยชีววิธี เช่น การใช้เชื้อรา และแบคทีเรีย ที่เป็นประโยชน์

โรคเน่าคอดิน

มีลักษณะเป็นรอยเน่าช้ำ และแห้ง บริเวณโคนติดดิน จะเกิดกับต้นกล้า โดยเฉพาะในแปลงที่ถูกปลูกต้นกล้าไว้อัดแน่นกันจนเกินไป ปล่อยไว้นาน ๆ จะทำให้ต้นกล้าตายได้ จะระบาดในช่วงฤดูหนาว และฤดูฝน

วิธีป้องกันโรคเน่าคอดิน

• พื้นที่ปลูก ไม่ควรชื้น หรือแฉะ และต้องระบายน้ำได้ดี
• เลือกเมล็ดพันธุ์ หรือยอดพันธุ์ ที่ปลอดโรค ก่อนนำไปปลูก
• ตัดแต่งและเก็บส่วนของพืชที่เป็นโรค ตลอดจนเศษพืชที่ร่วงหล่น ไปเผาไฟทำลาย
• ใช้สารเคมี เช่น เมทาแลกซิล บริเวณที่มีโรค

โรคเหี่ยว

จะมีลักษณะเหี่ยวอย่างช้า ๆ ใบที่อยู่โคนต้นเปลี่ยนเป็นสีเหลือง และร่วง และเริ่มเหี่ยวทั้งต้น จนแห้งตาย จะระบาดเป็นหย่อม ๆ ในอากาศมีอุณหภูมิสูง และดินมีความชื้นสูง

วิธีป้องกันโรคเหี่ยว

• หากพบโรคเหี่ยวในแปลง ให้ถอนออก แล้วทำลายทันที
• ก่อนปลูก ควรปรับสภาพดินด้วยปูนขาว และปุ๋ยคอก ก่อนเสมอ
• หากพบพื้นที่ที่ระบาด ควรปลูกพืชหมุนเวียน หรือจะไถดินตากแดด 2-3 ครั้ง

จบไปแล้วกับ โรคพืช ที่เรานำมาฝากกัน พร้อมวิธีป้องกัน สำหรับนำไปสังเกตุในไร่นา แปลงผัก หรือสวนของคุณ เพื่อหาทางป้องกัน กำจัดโรคเหล่านี้ ผลผลิตจะได้งอกงามอย่างสมบูรณ์นั่นเอง

บทความดี ๆ นาอ่าน:

• ประเภท ผักกินใบ มีอะไรบ้าง? พร้อมเทคนิคการปลูกให้ได้ผลผลิตตลอดปี
• ผักสวนครัว ปลูกง่าย โตไว ปลูกไว้กินเองที่บ้านได้
• รู้จัก “พืชคลุมดิน” ชนิดต่างๆ กับประโยชน์มากมาย ที่ไม่ใช่แค่สวยงาม
• พืชตระกูลถั่ว มีอะไรบ้าง ทำไมควรปลูกเป็นพืชคลุมดิน

นอกจากนี้ SGE ของเรายังมี อุปกรณ์การเกษตร ให้เลือกสรรอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็น สแลนกันแดด กระถางผ้าปลูกต้นไม้ ผ้าคลุมดิน และอีกมากมายให้เลือกชมกัน พร้อมบริการดี ๆ หลังการขาย ที่แสนประทับใจอย่างแน่นอน สามารถเลือกชมสินค้าได้ www.sgethai.com