มะตูม ประโยชน์ ที่คุณควรรู้ พร้อมแจกสูตรน้ำมะตูมเย็นชื่นใจ

ทำความรู้จัก มะตูม

ลักษณะทั่วไปของ มะตูม

มะตูม เป็นพืชประเภทไม้ยืนต้น มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศอินเดีย และพบได้ในอีกหลายประเทศ เช่น ปากีสถาน บังกลาเทศ เมียนมา อินโดนีเซีย มาเลเซีย และเวียดนาม ลำต้นมีความสูง 10 – 18 เมตร เปลือกลำต้นมีสีเทาเรียบเป็นร่องตื้น เนื้อไม้แข็ง มีสีขาวแกมเหลือง และ มีกลิ่นหอม โคนต้นและกิ่งก้านมีหนามแหลม ยาว แข็ง ออกเดี่ยวหรือเป็นคู่ตามกิ่ง ใบ มีลักษณะคล้ายขนนก ใบย่อยรูปไข่ หรือ รูปหอกมี 3 ใบ ดอกช่อออกที่ซอกใบและที่ปลายกิ่ง กลีบดอกด้าน นอกสีเขียวอ่อนด้านในสีนวล

ส่วนผล มีลักษณะคล้ายส้ม และ มะนาว เปลือกแข็งเรียบ มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 5 – 15 เซนติเมตร เมื่อยังดิบ เปลือกมีสีเขียว แต่เมื่อสุกจะมีสีเหลืองอมน้ำตาล ภายในผลมีเนื้อหนาสีเหลืองส้ม มีเมล็ดจำนวนมากฝังอยู่ในเนื้อ และ มีน้ำเหนียว ๆ อยู่รอบเมล็ด หากเก็บผลอ่อนกิน จะมีรสฝาดร้อน ส่วนผลแก่ที่ยังไม่สุก จะมีรสฝาดหวาน และ ให้กลิ่นหอมอ่อน ๆ

ความเชื่อเกี่ยวกับ มะตูม

เนื่องจากใบของมะตูม มีลักษณะเป็นรูปหอก 3 ใบ คล้ายตรีศูลของพระศิวะ ทำให้เป็นพืชมงคลตามความเชื่อของคนอินเดียที่นับถือศาสนาพราหมณ์ฮินดู และ ยังถือเป็นไม้มงคลตามความเชื่อคนไทยด้วย จึงเป็นพืชชนิดหนึ่งที่คนไทยนิยมปลูกในบ้านเพื่อความเป็นสิริมงคล

การใช้ประโยชน์จากมะตูม

ส่วนใบของมะตูม นิยมนำใบอ่อนมาจิ้มกินกับน้ำพริก ทำเป็นผักเคียงกินคู่กับ ลาบ หรือ กินเป็นผักสลัด ส่วนผล สามารถนำมารับประทานเป็นผลไม้ได้ ทั้งผลสุกและผลแก่ โดยผลสุก สามารถนำมาทำเป็นมะตูมเชื่อม เค้กมะตูม วุ้นมะตูม ให้กลิ่นหอม อร่อย และมีรสชาติเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่น ส่วนผลแก่ ถ้าเปลือกยังนิ่ม ก็สามารถนำมาฝาน เพื่อทำเป็นมะตูมเชื่อมได้เช่นกัน นอกจากนี้ ก็ยังสามารถนำผลมาคั้นน้ำ สำหรับทำเป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพได้อีกด้วย

ประโยชน์ของมะตูมต่อสุขภาพ

1. ลดอาการท้องร่วง

ผลมะตูมสามารถนำมาฝานเป็นชิ้นบาง ๆ แล้วชงกับน้ำดื่ม เพื่อแก้ท้องร่วงได้ ดังที่ระบุไว้ในตำรายาไทย สอดคล้องกับผลการทดสอบในหนูทดลอง เมื่อ ค.ศ. 2012 ที่พบว่า เมื่อให้สารสกัดน้ำจากใบมะตูมขนาด 200 มิลลิลิตร แก่หนูทดลองที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดอาการท้องร่วง  จะช่วยลดอาการท้องร่วงได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยที่สารสกัดน้ำจากผลมะตูม สามารถต้านการขับอุจจาระจากน้ำมันละหุ่งได้ 54.7% และจากแมกนีเซียมซัลเฟตได้ 62.5% ในขณะที่ยามาตรฐานสามารถต้านได้ 88.6% และ 81.2% ตามลำดับ

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากยังเป็นแค่ผลการทดสอบในหนูทดลอง จึงยังไม่สามารถยืนยันได้ถึงประสิทธิภาพได้แน่ชัด หากต้องการดื่มเพื่อรักษาอาการท้องร่วงจริง ๆ ก็ควรพิจารณาถึงภาวะผู้ป่วยและสมมติฐานของโรคว่ามีความเหมาะสมในการใช้หรือไม่

2. รักษาแผลในกระเพาะอาหาร

เมื่อทดสอบให้หนูทดลองที่ถูกกระตุ้นให้เป็นแผลในกระเพาะอาหาร กินสารสกัดจากมะตูมสดแล้ววัดผล พบว่า แผลในกระเพาะอาหารของหนูลดลง เทียบเท่ากับการใช้ยารักษาแผลในกระเพาะอาหารอย่างซูคราลเฟต (Sucralfate) เลยทีเดียว จึงอาจกล่าวได้ว่า ผลมะตูมสดมีประโยชน์ในการรักษาแผลในกระเพาะอาหารได้ แต่เนื่องจากยังเป็นผลการทดลองในสัตว์ จึงยังไม่อาจบ่งบอกถึงประสิทธิภาพที่แน่ชัดได้

3. ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด

มะตูม ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ แต่เป็นส่วนใบ ไม่ใช่ส่วนผล โดยผลการทดลองพบว่า เมื่อให้สารสกัดจากใบมะตูมแก่หนูทดลองที่ถูกกระตุ้นให้เกิดโรคเบาหวาน  เป็นเวลา 28 วัน อย่างต่อเนื่อง จะช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างมีนัยสำคัญ จึงอาจเป็นทางเลือกหนึ่ง ในการช่วยรักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวาน อย่างไรก็ตาม เนื่องจากยังไม่มีการทดสอบในผู้ป่วยโดยตรง จึงควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อน เพราะอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

4. เพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ

การรับประทานผลมะตูม อาจช่วยเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ เพื่อป้องกันการเกิดโรคร้ายแรงได้ เนื่องจากเมื่อให้สารสกัดจากผลมะตูมแก่หนูทดลอง ที่ถูกกระตุ้นให้ระดับเอนไซม์ในการต้านอนุมูลอิสระ คือ superoxide dismutase (SOD), reduced glutathione (GSH) และ catalase (CAT) ลดลงโดยกรดอะซิติก ผลการทดลองพบว่า สามารถช่วยเพิ่มระดับเอนไซม์ต้านอนุมูลอิสระทั้ง 3 ชนิด ให้ขึ้นมาอยู่ในภาวะใกล้เคียงกับปกติได้

สูตร น้ำมะตูม หอมชื่นใจ

รู้ถึงประโยชน์ของ มะตูม กันไปแล้ว หากใครอยากทำน้ำมะตูมเพื่อบำรุงสุขภาพ รวมถึงเป็นน้ำผลไม้สำหรับไว้ดื่มเพื่อดับกระหาย ให้มีกลิ่นหอมชื่นใจแล้วละก็ SGE มีสูตรมาฝากให้แล้ว รับรองว่า ถ้าทำตาม จะได้น้ำมะตูมหอมอร่อย ไว้ดื่มที่บ้านได้อย่างแน่นอน

ส่วนผสม

• มะตูมแห้ง 300 กรัม (เลือกที่มีสีน้ำตาลเข้มและมีกลิ่นหอม)
• น้ำตาลทรายแดง 300 กรัม
• เกลือ 1/2 ช้อนชา
• น้ำเปล่า 5 ลิตร

วิธีทำ

1. นำมะตูมแห้งมาล้างน้ำ เพื่อล้างสิ่งสกปรกออก
2. ตั้งกระทะ ใส่มะตูมลงไป คั่วในกระทะให้มีกลิ่นหอม ใช้เวลาประมาณ 15 นาที จากนั้น ตักขึ้นพักไว้
3. ตั้งหม้อ ใส่น้ำเปล่า 5 ลิตรลงไป จากนั้น ต้มน้ำให้เดือด
4. พอน้ำเดือดแล้ว ให้ลดลงเป็นไฟกลางค่อนไฟอ่อน แล้วใส่มะตูมลงไป ปิดฝาหม้อ ต้มต่อเป็นเวลา 30 นาที จนกว่าน้ำจะมีสีน้ำตาล
5. ตักมะตูมออกมาให้หมด จากนั้น ใส่น้ำตาลทราย เกลือป่น คนให้น้ำตาลละลายดี จากนั้น ต้มต่อจนกว่าน้ำจะเดือด
6. พอน้ำเดือดดีแล้ว ให้ปิดไฟ แล้วกรองน้ำผ่านผ้าขาวบาง หรือ กระชอน เพื่อกรองเอาเมล็ดออก ตักใส่แก้ว ดื่มแบบร้อนหรือเย็นได้ตามใจชอบ เป็นอันเสร็จ

โดยหากใครต้องการให้น้ำมะตูม มีรสเปรี้ยว หรือ รสหวานเพิ่มมาก ก็สามารถใส่ได้ตามใจชอบเลย ไม่ว่าจะเป็นน้ำผึ้ง น้ำมะนาว ลำไย หรือ จะใส่ใบเตย เพื่อเพิ่มกลิ่นหอมให้มากขึ้นกว่าเดิมก็ได้ รับรองว่านอกจากน้ำมะตูมของคุณจะอร่อยมากขึ้นแล้ว ยังได้ประโยชน์ต่อสุขภาพเพิ่มขึ้นอีกด้วย

มะตูม เป็นผลไม้ชนิดหนึ่งที่มีประโยชน์มาก ๆ นอกจากนำมากินสด ๆ ได้แล้ว ก็ยังสามารถนำมาทำเป็นขนมหวาน หรือ เครื่องดื่มก็ได้ ซึ่งถ้าหากใครสนใจอยากทำ น้ำมะตูม สำหรับดื่มเพื่อดับกระหายและบำรุงสุขภาพแล้วละก็ สามารถทำตามสูตรที่เรานำมาฝากได้เลย จะทำไว้ดื่มเองก็ได้ หรือ ทำขายก็ดี  รับรองว่า หอมอร่อย ใครดื่มก็ชอบแน่นอน

ซึ่งถ้าหากใครทำน้ำมะตูมขาย แล้วอยากได้อุปกรณ์ที่ช่วยให้สามารถกดจ่ายน้ำใส่แก้วได้อย่างสะดวก ๆ แล้วละก็ สามารถเข้าไปดู เครื่องจ่ายน้ำ ของ SGE มีให้เลือกหลายขนาด เหมาะสำหรับออกบูธตลาดนัด หรือ ธุรกิจร้านอาหารทั่วไป สนใจคลิกดูเพิ่มเติมได้ที่ https://www.sgethai.com/juice-dispenser/

บทความที่น่าสนใจ

• ประโยชน์ของ มะเฟือง ผลไม้รสเปรี้ยวหวาน ที่หลาย ๆ คนไม่รู้
• มะรุม ผักพื้นบ้านชั้นดีของไทย สรรพคุณและประโยชน์มากมาย