ฟางข้าว ประโยชน์ และ การแปรรูป เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มทางการเกษตร

ฟางข้าว ประโยชน์ของฟางข้าว มีอะไรบ้าง  SGE มีคำตอบ พร้อมบอกวิธีนำ ฟางข้าว แปรรูป เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มทางการเกษตร
หากใครเป็นชาวนา เป็นเกษตรกร แล้วอยากรู้วิธีนำฟางข้าวมาใช้ประโยชน์ หรือ สร้างรายได้ให้กับตนเองแล้วละก็ ห้ามพลาด !

ฟางข้าว คือ

ฟางข้าว คือ ส่วนของต้นข้าวที่เหลือหลังจากการเก็บเกี่ยว และ นำเมล็ดข้าวออกแล้ว เดิมมักจะใช้การเกี่ยวมือและนวดข้าวด้วยมือ เพื่อแยกเมล็ดข้าวออก จนเหลือแต่ฟางข้าวออกมา ปัจจุบัน ชาวนาและเกษตรกรจำนวนมาก หันมาเกี่ยวมือและนวดด้วยข้าวด้วยรถนวดกันมากขึ้น หรือ ใช้รถเกี่ยวข้าวแยกเฉพาะเมล็ดข้าวออก แล้วใช้รถอัดฟางข้าว ในการจัดเก็บอีกทีหนึ่ง เนื่องจากช่วยทุ่นแรงและประหยัดเวลามากกว่า โดยแต่ละวิธี จะได้สภาพของฟางข้าวแตกต่างกัน ดังนี้

• ฟางข้าวจากการเกี่ยวมือ : มีความสมบูรณ์ไม่แตกเป็นเส้น
• ฟางข้าวจากการเกี่ยวมือและนวดด้วยรถนวด : ฟางแตกเป็นเส้นขนาดเล็ก ไม่มีการจัดตัวเป็นระเบียบ
• ฟางข้าวจากการใช้รถอัดฟางข้าว : แตกขาดเป็นเส้น  ๆ มีสั้นบ้างยาวบ้าง แตกต่างกันไป

ประโยชน์ของฟางข้าว มีอะไรบ้าง

1. ใช้เป็นฟางคลุมดิน

ใช้เป็น ฟางคลุมดิน โดยการนำมาคลุมดิน ตามกระถาง หลุมปลูก หรือ แปลงเพาะปลูก เพราะจะช่วยปกคลุมไม่ให้แสงแดดส่องกระทบผิวดินโดยตรง และ กั้นการระเหยออกของน้ำ เวลารดน้ำ จะทำให้ดินยังคงเก็บความชุ่มชื้น เหมาะสำหรับพืชที่ต้องการให้ดินมีความชุ่มชื้นตลอดเวลา เช่น ผักสวนครัว ผักสลัด ผลไม้ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังช่วยรักษาอุณหภูมิหน้าดินให้เหมาะสม ควบคุมวัชพืชไม่ให้เจริญเติบโต ป้องกันการกัดเซาะ-ชะล้างหน้าดิน และ ยังสามารถย่อยสลายกลายเป็นอินทรียวัตถุ ช่วยปรับปรุงดินให้มีคุณภาพดีขึ้นได้อีกด้วย

2. ใช้เลี้ยงสัตว์

ในฟางข้าวมีธาตุอาหาร เช่น โปรตีน ใยอาหาร และ ฟอสฟอรัส ทำให้เหมาะสำหรับนำมาเลี้ยงสัตว์ โดยเฉพาะสัตว์กินหญ้า เช่น วัว ควาย แพะ แกะ อูฐ โดยก่อนให้สัตว์กิน ควรนำฟางข้าวมาหมักยูเรียก่อน เพื่อให้สัตว์ได้รับสารอาหารที่จำเป็นครบถ้วนมากขึ้นด้วย

3. ทำปุ๋ยหมัก

สามารถนำฟางข้าวมาหมักร่วมกับเศษอาหารอื่น ๆ เพื่อทำเป็นปุ๋ยหมัก เนื่องจากมีธาตุอาหารที่จำเป็น และ สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ ซึ่งการทำปุ๋ยหมักจากฟางข้าวนั้น จะช่วยให้ได้ปุ๋ยหมักคุณภาพดี  และ ช่วยประหยัดค่าปุ๋ยอีกด้วย

4. เป็นเชื้อเพลิงสำหรับจุดไฟ

เมื่อฟางข้าวแห้งมาก ๆ จะเป็นเชื้อเพลิงอย่างดี ช่วยให้จุดไฟติดง่ายขึ้น เหมาะสำหรับนำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงในเตาถ่าน หรือ ก่อกองไฟ สำหรับตั้งแคมป์ ทำอาหารรับประทาน เป็นต้น

5. ใช้ผูกหรือมัดแทนเชือก

หากนำฟางข้าวมามัดรวม ๆ กันหลายเส้น จะมีความเหนียวทนทาน สามารถนำมาใช้ผูกหรือมัดแทนเชือกได้ โดยก่อนนำมาใช้ ควรนำไปแช่น้ำก่อนเพื่อห้ฟางนุ่ม และ ป้องกันการแตกขาด ขณะพันเป็นเกลียวรัด

ฟางข้าว แปรรูป เป็นอะไรได้บ้าง

1. ฟางอัดก้อน

ฟางข้าว สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย ทำให้มีความต้องการซื้ออยู่ไม่น้อย ดังนั้น จึงควรแปรรูปเป็น ฟางอัดก้อน โดยการจ้างรถอัดฟางมาอัดฟางเป็นก้อน ๆ เก็บไว้ โดยปกติ ต้นทุนอยู่ที่ 12 บาท สามารถขายได้ในราคาก้อนละ 25 บาท ซึ่งถ้ามีจำนวนมาก ก็จะสามารถสร้างรายได้ไม่น้อยเลยทีเดียว

2. หมวกฟาง

หากใครมีความสามารถในด้านงานฝีมือ สามารถนำฟางข้าวมาสาน ทำเป็นหมวกฟางก็ได้ โดยสามารถขายได้ในราคาหลักสิบถึงหลักร้อยเลยทีเดียว ซึ่งนอกจากจะเป็นที่นิยมในประเทศไทยแล้ว ยังเป็นที่นิยมในต่างประเทศอีกด้วย

3. ก้อนเพาะเห็ดฟาง

ฟางข้าวเหมาะสำหรับนำมาใช้เป็นวัสดุในการเพาะเห็ดฟาง เพราะเมื่อนำมาสับให้เป็นชิ้นเล็ก ๆ แล้ว จะซึมซับน้ำได้ง่าย และ ย่อยสลายได้ง่ายกว่า ทำให้เชื้อเห็ดสามารถชอนไชเข้าไปกินอาหารได้ง่ายขึ้น ทำให้หากนำมาทำเป็นก้อนเพาะเห็ดฟาง ก็จะเป็นที่ต้องการของตลาด โดยเฉพาะผู้ที่ต้องการเพาะเห็ดฟางเพื่อสร้างรายได้

ทำไมควรนำฟางข้าวมาใช้ประโยชน์และแปรรูป

แม้ฟางข้าวจะมีประโยชน์มาก และ สามารถนำมาแปรรูปได้หลากหลาย แต่ชาวนาและเกษตรกรส่วนใหญ่ ก็ยังคงมักเผาฟางข้าวทิ้ง หลังจากเกี่ยวข้าวเสร็จแล้ว อันเนื่องมาจากเหตุผลหลายอย่าง บ้างก็จำเป็นจริง ๆ  เช่น รถไถไม่ยอมไถให้ เพราะไถยากบ้าง ฟางข้าวมีโรคไหม้คอรวงบ้าง มีศัตรูพืชเยอะ เลยต้องเผาทำลายทิ้ง บ้างก็มาจากเหตุสุดวิสัย เช่น รถอัดฟางไม่เพียงพอ หรือ ต้องรีบเตรียมพื้นที่สำหรับปลูกข้าวโพด เลยไม่มีเวลาสำหรับเก็บอัดฟาง อย่างไรก็ตาม ก็มีจำนวนไม่น้อยเหมือนกัน ที่ไม่รู้ว่าจะจัดการฟางข้าวอย่างไรดี จึงเลือกเผาทิ้งอย่างเดียว เนื่องจากง่ายและสะดวกที่สุด

ดังนั้น หากใครเป็นชาวนาและเกษตรกร แล้วไม่ได้มีเหตุผลจำเป็นจริง ๆ ที่จะต้องเผาฟางข้าวทิ้งแล้วละก็ แนะนำให้เก็บฟางข้าวมาใช้ประโยชน์จะดีที่สุด เพราะนอกจากจะสามารถนำมาใช้ประโยชน์ทางการเกษตรได้มากมาย ไม่ว่าจะนำมาเป็น ฟางคลุมดิน ใช้เลี้ยงสัตว์ ทำปุ๋ยหมักแล้ว ยังสามารถนำมาแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่ม โดยการทำเป็น ฟางอัดก้อน หมวกฟาง ก้อนเพาะเห็ดนางฟ้า ฯลฯ ซึ่งจะช่วยสร้างรายได้อีกทางหนึ่งอีกด้วย

โดยหากใครต้องการขายฟางข้าว แล้วกลัวมีปัญหาในเรื่องรถอัดฟางไม่เพียงพอ แนะนำให้รวมตัวกับคนอื่น ๆ แล้วจ้างรถอัดฟางมาทีเดียว ก็จะช่วยลดต้นทุนและแก้ปัญหานี้ได้ หรือ ถ้าหากมีปัญหาในเรื่องของการหาผู้รับซื้อฟางอัดก้อน แนะนำให้ตั้งประธานกลุ่ม สำหรับประสานงานและจัดหาผู้รับซื้อ ก็จะช่วยให้มีตัวแทนสำหรับเดินเรื่อง และ มีอำนาจต่อรอง ในการขายฟางข้าวได้แล้ว

ฟางข้าว เป็นวัสดุตามธรรมชาติที่มีประโยชน์มาก ๆ นอกจากจะนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ ในการทำการเกษตรได้แล้ว ยังสามารถนำมาแปรรูปเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม สร้างรายได้อีกทางหนึ่งให้กับชาวนาและเกษตรกรได้อีกด้วย ดังนั้น หากใครมีฟางข้าวเหลือทิ้งแล้วละก็ อย่ารีบเผาทำลายทิ้งเสียล่ะ เพราะคุณอาจพลาดของดีมีประโยชน์ไปโดยไม่รู้ตัว

บทความที่น่าสนใจ

• ฟางคลุมดิน ประโยชน์ มีข้อดี – ข้อเสียอะไรบ้าง
• วัสดุคลุมดิน มีอะไรบ้าง มีข้อดี – ข้อเสีย แตกต่างกันอย่างไร
• พลาสติกคลุมดิน มีกี่ประเภท ใช้ด้านไหน ทำจากวัสดุใดดีที่สุด
• รู้จัก ถั่วบราซิล พืชคลุมดินมาแรง ปลูกสนามหญ้าให้เขียวขจี ไม่ต้องคอยตัด