วิธีดู วันหมดอายุ EXP, MFG, BBE คืออะไร? และตัวย่อสินค้าที่ควรรู้!

รู้ไหมว่า อักษรย่อบนผลิตภัณฑ์ หรือสินค้าที่บริโภค เช่น ตัวอักษร MFG / MFD, EXP / EXD, BB / BBE / Reg. No. / ENG ตัวย่อเหล่านี้ มีความสำคัญอย่างมาก เพราะตัวอักษร ตัวเลขนี้ จะบอกถึง วันหมดอายุ วันผลิต ที่สามารถทาน หรือเก็บรักษาผลิตภัณฑ์นี้ได้นานแค่ไหน

บทความนี้ SGE จะพาไปรู้จักกับ วิธีดู วันหมดอายุ และตัวย่อต่าง ๆ บนฉลากผลิตภัณฑ์กัน ว่ามีอะไรบ้าง?

ความหมายของ “วันหมดอายุและควรบริโภคก่อน” 2 คำนี้ มีความหมายแตกต่างกัน ดังนี้

• วันหมดอายุ (EXP) มีตัวย่อ EXP ย่อมาจาก Expiration Date คือ วันที่บ่งบอกถึงวันที่อาหารหมดอายุ หลังจากวันนั้น ไม่ควรเอาอาหารนั้นมาทาน เพราะหลังจากวันนั้นเป็นต้นไป อาหารก็จะเริ่มบูด หรือเน่าเสีย ควรทิ้ง ทันที

• ควรบริโภคก่อน (BBE) มีตัวย่อ BBE ย่อมาจาก Best Before คือ วันที่บ่งบอกว่าอาหารนั้น ยังคงมีคุณภาพ และมีรสชาติที่ดีเหมือนเดิม จนถึงวันที่ระบุไว้ และมีคุณค่าทางอาหารครบถ้วน แต่หลังจากวันนั้นไป รสชาติ คุณภาพ และคุณค่าทางอาหาร จะลดลง แต่ยังสามารถบริโภคได้โดยไม่มีอันตราย แต่อาจจะไม่ได้รับประโยชน์จากอาหารนั้น ตามที่ระบุไว้บนฉลากอาหารนั่นเอง

รู้ไหมว่า? BBF นอกจากเจอในผลิตภัณฑ์อาหารแล้ว ยังเจอได้ในสินค้าประเภทเครื่องสำอางค์ และจะแสดงไว้คู่กับวันที่ผลิต โดยเครื่องสำอางค์ประเภทครีม จะต้องดูจากวันที่ผลิต และบวกเวลาไปอีก 2 ปี  ส่วนเครื่องสำอางค์ประเภทแป้ง หากไม่เปิดใช้งาน สามารถเก็บไว้ได้นานประมาณ 5 ปี

โดยทั่วไป ผู้ผลิตมักจะเลือกใช้คำว่า ควรบริโภคก่อน และจะกำหนดวันล่วงหน้าไว้ ระยะหนึ่งก่อนที่อาหารนั้น ๆ จะเสีย หรือหมดอายุ ดังนั้น วันที่ ที่ระบุหลังคำว่า ควรบริโภคก่อน คือ คำแนะนำให้ผู้บริโภครับประทานอาหารนั้น เพื่อความสด รสชาติ และสารอาหารในอาหารนั้น ๆ ก่อนที่มันจะเปลี่ยนแปลง หรือลดคุณภาพลง

อีกหนึ่งสิ่งที่ผู้บริโภค ควรใส่ใจเป็นพิเศษ ก่อนเลือกซื้อสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ประเภทอาหาร ยา เครื่องสำอาง หรืออาหารเสริม คือ วันที่ผลิต วันหมดอายุ โดยข้อมูลที่แสดงวันผลิต และวันหมดอายุนั้น จะแสดงเป็นลักษณะของตัวย่อไว้บนบรรจุภัณฑ์ตามที่ต่าง ๆ เช่น ก้นขวด ฝาขวด ข้างขวด เป็นต้น ซึ่งบางคน อาจจะไม่รู้ว่า ตัวย่อเหล่านั้น มีความสำคัญ และมีความหมายอย่างไร ดังนี้

• EXP/ EXD คือ วันหมดอายุ โดย EXP ย่อมาจาก Expiry Date และ EXD ย่อมาจาก Expiration Date

• BB/ BBE/ BBF คือ ควรบริโภคก่อนวันที่ ย่อมาจาก Best Before/ Best Before End/ Best Before Use

• MFG/ MFD คือ วันที่ผลิต ย่อมาจาก Manufacturing Date หรือ Manufactured Date

• Batch No. คือ เลขที่ครั้งที่ผลิต ย่อมาจาก Batch Number มักจะอยู่บนผลิตภันฑ์ประเภทยา ถ้ายามี Batch. No. เหมือนกัน แสดงว่า ผลิตออกมาครั้งเดียวกัน

• L & C. No คือ เลขที่ครั้งที่ผลิต และควบคุมคุณภาพ ย่อมาจาก Lot and Control Number มีความหมายคล้ายกับ Batch No. ซึ่งจะแสดงเป็นลักษณะตัวย่อไว้บนบรรจุภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น ฝาขวด ก้นขวด หรือข้างขวด เป็นต้น

• Reg.No. คือ เลขที่ทะเบียนยา ย่อมาจากคำว่า Registered Number ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข เป็นผู้ออกให้ ตัวอักษร A B C บอกว่าเป็นยาสำเร็จรูปแผนปัจจุบัน

• A คือ ยาสำเร็จรูปที่ผลิตขึ้นภายในประเทศ
• B คือ ยาสำเร็จรูปที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ แล้วมาแบ่งบรรจุภายในประเทศ
• C คือ ยาสำเร็จรูปที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ และไม่มีการแบ่งบรรจุภายหลัง

ส่วนตัวเลขที่ใช้นำหน้าอักษร A B C ซึ่งมี 1 และ 2 มีความหมาย ดังนี้

• เลข 1 คือ ยาเดี่ยว มีตัวยาสำคัญตัวเดียว
• เลข 2 คือ ยาสูตรผสม มีตัวยาสำคัญหลายตัว

ตัวอักษรข้างหลัง คือ ลำดับที่ขึ้นทะเบียน/ ปี พ.ศ. ที่ได้ขึ้นทะเบียน

ยกตัวอย่าง Reg. No. 2A 214/29 หรือ เลขทะเบียนยาที่ 2A 214/29 คือ ยาแผนปัจจุบัน ผลิตในประเทศ เป็นยาสูตรผสม ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นลำดับที่ 214 ในปี 2529

อาหารแต่ละแบบ มักจะมีวันหมดอายุของสินค้าที่เราสามารถคำนวณได้คร่าว ๆ ดังนี้

• ไข่ สำหรับไข่ที่เก็บในที่แห้งและเย็น (อุณหภูมิ 3-5 องศาเซลเซียส) จะอยู่ได้นานประมาณ 3-5 สัปดาห์
• อาหารกระป๋อง มักจะอยู่ได้ประมาณ 1 ปีนับจากวันที่ผลิต
• ขนมปัง หากเก็บขนมปังไว้ในอุณภูมิปกติ จะสามารถอยู่ได้ 3-5 วัน แต่ถ้าเก็บในช่องแช่แข็ง จะอยู่ได้ 2 สัปดาห์
• ซีเรียล หากยังไม่เปิดกล่อง และนำไปแช่เย็นไว้ จะสามารถเก็บซีเรียลไว้ได้นานถึง 6 เดือนถึง 1 ปี **หากพบว่า มีสี หรือรสชาติเปลี่ยนไป ควรหยุดทานได้เลย

ไม่แนะนำให้ทานอาหารที่หมดอายุ เช่น

• ช็อกโกแลต จะไม่มีการระบุ วันหมดอายุ สามารถทานได้อย่างปลอดภัย ไม่เป็นอันตราย แม้ผ่านพ้นวันที่ควรบริโภคไปแล้ว และสามารถเก็บได้นานมากว่า 2 ปี สำหรับช็อกโกแลตที่มีส่วนผสมของนม จะเก็บได้นาน 1 ปี เมื่อเก็บไว้นาน อาจจะเกิดคราบขาว สามารถทานได้ เพราะเป็นไขมันจากขั้นตอนการผลิตช็อกโกแลตนั่นเอง
• ขนมกรุบกรอบ ที่เปิดทานแล้วมีกลิ่นหืน สามารถพรมน้ำมัน และนำไปอบ ขนมจะยังสามารถกลับมากรอบ และทานได้ แต่หากหมดอายุนานเกินไปแล้ว ควรทิ้งได้เลย
• โยเกิร์ต คือ นมที่ผ่านการหมักด้วยจุลินทรีย์ หากโยเกิร์ตหมดอายุไปแล้ว ก็ยังสามารถทานต่อได้อีกช่วงเวลาหนึ่ง
• ไข่ หากเก็บไว้ในที่อุณหภูมิต่ำ จะสามารถเก็บไว้ได้นานกว่าวันหมดอายุที่กำหนดไว้
• นม เมื่อเก็บนมไว้ที่อุณภูมิต่ำกว่า 2 องศาเซลเซียส จะช่วยยืดอายุของนมให้ยาวนานขึ้น

เป็นอย่างไรกันบ้างกับบทความ วันหมดอายุ ที่เรานำมาฝากกัน ไม่ว่าอาหารบางชนิด จะสามารถรับประทานได้แม้จะเลยวันหมดอายุแล้ว หากไม่มีความจำเป็นต้องรับประทานก็ให้ทิ้งไป จะเกิดผลดีมากกว่านั่นเอง

• การถนอมอาหาร วิธีถนอมอาหาร และเมนูถนอมอาหารทำง่ายขายคล่อง
• เคล็ดลับ “การถนอมไข่” อย่างไรให้เก็บได้นาน…