“โปรตีนเกษตร” คืออะไร? ทำเมนูอะไรได้บ้าง?

วัตถุดิบหลักในการประกอบอาหารเจที่คุ้นหน้าคุ้นตากันดีอย่าง โปรตีนเกษตร หลายคนอาจเคยแอบสงสัยว่าแท้จริงแล้ว ทำมาจากอะไรกันแน่ กินแล้วจะได้โปรตีนทดแทนเนื้อสัตว์จริง ๆ รึเปล่า หรือทำมาจากแป้งล้วน ๆ เหมือนอาหารเลียนแบบเนื้อสัตว์อย่าง หมี่กิง ที่ผู้เฒ่าผู้แก่พากินมาตั้งแต่สมัยโบราณกันแน่

บทความนี้ SGE จะพาไม่ทำความรู้จักกับ โปรตีนเกษตร ให้มากขึ้น และแนะนำ เมนูโปรตีนเกษตร ให้ไปลองทำกัน ไปดูกันดีกว่า

โปรตีนเกษตรเกิดขึ้นได้อย่างไร?

โปรตีนเกษตรเกิดจากการค้นคว้าและวิจัยโดย สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จุดประสงค์หลัก คือ ต้องการผลิตภัณฑ์อาหารที่มีโปรตีนสูงจากพืชมาแทนเนื้อสัตว์ เริ่มทำการค้นคว้าและวิจัยตั้งแต่ปีพ.ศ. 2512 จนถึงปี 2517 รวมระยะเวลา 6 ปี โดยในช่วงแรก ใช้ชื่อเรียกว่า “เกษตรโปรตีน” จากนั้น มีการพัฒนาปรับเปลี่ยนสูตร วัตถุดิบหลักและกรรมวิธีการผลิต โดยใช้เทคโนโลยีทันสมัยเข้ามาเป็นตัวช่วยให้มีรสชาติ สี กลิ่นที่น่ารับประทานมากขึ้น ลดระยะเวลาการเตรียมและนำไปประกอบอาหารได้สะดวกขึ้น ดูดซึมน้ำได้เร็วขึ้นกว่าเดิม วางจำหน่ายครั้งแรกในเดือนตุลาคม ปี พ.ศ.2523 และได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นทำให้มีความต้องการของตลาดเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะช่วงเทศกาลกินเจ จึงทำให้โปรตีนเกษตรได้รับการปรับปรุงและพัฒนาให้มีรูปแบบอื่น ๆ เพิ่มขึ้นอีกมากมายจนกลายมาเป็นโปรตีนเกษตรที่เป็นที่รู้จักจนถึงปัจจุบันนั่นเอง

โปรตีนเกษตรทำมาจากอะไร?

โปรตีนเกษตรทำมาจากแป้งถั่วเหลือง ที่ผ่านการสกัดไขมันออกไป (defatted soy flour) นำมาผ่านกระบวนการเอ็กซทรูชั่นด้วยความดัน และอุณหภูมิสูงจนได้มาเป็นโปรตีนเกษตรแห้งรูปทรงต่าง ๆ ที่วางขายให้เห็นตามท้องตลาด พร้อมให้นำไปประกอบอาหารเป็นแหล่งโปรตีนทดแทนเนื้อสัตว์ได้

โปรตีนเกษตรทดแทนโปรตีนจากเนื้อสัตว์ได้จริงหรือ?

ผลิตจากถั่วเหลือง ทำให้โปรตีนเกษตรมีโปรตีนสูงถึง 49.47% มีกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกายครบถ้วน โดยเฉพาะ ไลซีน ซึ่งพบในปริมาณสูงมาก และยังให้คาร์โบไฮเดรตถึง 37.20%, ไขมัน 0.26%, มีไฟเบอร์ 1.10% และยังมีวิตามิน และแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายอย่าง โพแทสเซียม, ฟอสฟอรัส, แคลเซียม,  เหล็ก, โซเดียม และวิตตามินบีอีกด้วย คุณภาพโปรตีนที่ได้จากพืชนี้พบว่ามีค่า PER ใกล้เคียงกับเคซีนในน้ำนมวัวเลยทีเดียว

รู้ไหม? กินเจก็ไม่ทำให้ร่างกายขาดโปรตีน หากรู้จักเลือกกินอาหารให้ถูก เน้นไปที่อาหารที่ทำจากเต้าหู้ ผัก เห็ดต่าง ๆ ผลไม้และโปรตีนเกษตร หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำมาจากอาหารเลียนแบบเนื้อสัตว์ เพราะทำมาจากแป้งล้วน ๆ เลี่ยงอาหารประเภทผัด ๆ ทอด ๆ เท่านี้เราก็จะได้สารอาหารครบทั้ง 5 หมู่โดยไม่ต้องเบียดเบียนชีวิตสัตว์ เเถมไม่อ้วนด้วย กินเจสวย ๆ ไปจนครบ 9 วันได้อย่างไม่มีอะไรต้องกังวลแล้ว

แนะนำ 4 เมนูโปรตีนเกษตร ทำกินง่าย ได้คุณค่าทางอาหาร

วัตถุดิบสำคัญที่ขาดไม่ได้สำหรับคนกินเจและมังสวิรัติบริสุทธิ์ โปรตีนเกษตรเป็นอาหารอย่างแรกที่หลายคนนึกถึง เพราะเมนูโปรตีนเกษตร หรือเนื้อสัตว์เทียม เป็นโปรตีนจากพืชที่ถูกคิดค้นขึ้นมาแทนเนื้อสัตว์ปกติ ทำให้คนกินเจ หรือมังสวิรัติได้รับสารอาหารครบถ้วน ไม่ขาดสารอาหารสำคัญอย่างโปรตีนนั่นเอง แต่ถ้าใครยังนึกไม่ออกว่าจะทำ เมนูโปรตีนเกษตร อะไรดี ไปดูกัน

👉 โปรตีนเกษตรผัดกะเพรา

ภาพจาก A Lady Named Fern

👉 โจ๊กโปรตีนเกษตรเห็ดหอม

👉 สเต็กโปรตีนเกษตร

ภาพจาก JJ Jessica (ซ้าย), Benjaphat Jaturonrusami (ขวา)

👉 บร็อคโคลี่โปรตีนเกษตรลุยสวน

รับประทานโปรตีนเกษตรมาก ๆ ร่างกายจะเป็นอย่างไร?

แม้ว่าโปรตีนเกษตร จะมีปริมาณโปรตีนสูง แต่ไม้ได้เป็นอาหารที่มีแต่โปรตีนแต่เพียงอย่างเดียว ยังมีสารอาหารอื่น ๆ ที่ให้พลังงานเช่นกัน เช่น มีคาร์โบไฮเดรต (ที่มีกากใยอาหารด้วย) ในปริมาณที่ใกล้เคียงกับโปรตีน เป็นอาหารที่ให้พลังงาน (366 กิโลแคลอรี่ต่อโปรตีนเกษตร 100 กรัม) และยังมีปริมาณฟอสฟอรัสสูง อาจไม่เหมาะกับผู้ป่วยโรคไต และการรับประทานโปรตีนเกษตรมากเกินไป ก็อาจทำให้ร่างกายได้รับพลังงานมากเกินจำเป็น เรียกง่าย ๆ คือกินมาก ๆ ก็อาจอ้วนได้เช่นกัน

ปริมาณที่แนะนำให้รับประทานในแต่ละวัน คือ ไม่ควรเกิน 100-150 กรัม จะได้รับโปรตีน 50-75 กรัมต่อวัน (หญิงตั้งครรภ์ และผู้ที่ออกกำลังกายหนัก ๆ เท่านั้นถึงควรจะรับประทานโปรตีนมากกว่า 75 กรัมต่อวัน)

วิธีรับประทานโปรตีนเกษตร

หากซื้อโปรตีนเกษตรมาปรุงอาหารเอง ควรนำมาแช่ในน้ำเย็น โดยใช้โปรตีนเกษตร 1 ส่วนต่อน้ำ 2 ส่วน ใช้เวลาประมาณ 5 นาที จะดูดน้ำจนพองนิ่ม หรือแช่ในน้ำเดือดใช้เวลา 2 นาที บีบน้ำออก จากนั้นจึงนำไปประกอบอาหารได้