ส้มจี๊ด ประโยชน์มากมาย ปลูกง่าย ออกผลทุกฤดู
รู้จักกับ ส้มจี๊ด
ส้มจี๊ด (Kumquats) จัดอยู่ในวงศ์ส้ม (Rutaceae) เป็นพืชท้องถิ่นของประเทศจีน มีเขตการกระจายพันธุ์ทั่วไป หาพบได้ในแถบเอเชียตะวันตก เป็นส่วนมาก สายพันธุ์ เช่น ส้มจี๊ดแคระ ต้นส้มจี๊ดบางบัวทอง
- ต้นส้มจี๊ด จัดเป็นไม้พุ่ม มีความสูงของต้นประมาณ 1.5-3 เมตร ตามกิ่งมีหนามแหลมคม ยาวประมาณ 1-3 เซนติเมตร ขึ้นได้ทั่วไป มีเขตการกระจายพันธุ์ในเอเชียตะวันตก
- ใบ เป็นใบประกอบชนิดแบบลดรูป ที่มีใบย่อยใบเดียว ลักษณะของใบ เป็นรูปไข่ ปลายใบแหลม โคนใบแหลม มีขนาดกว้างประมาณ 2-4 เซนติเมตร และยาวประมาณ 4-7 เซนติเมตร แผ่นใบหนาเนียน ผิวใบเป็นมันสีเขียว มีหูใบขนาดเล็ก
- ดอก ออกดอกเป็นดอกเดี่ยว แต่มักออกรวมกันเป็นกลุ่ม ๆ ดอกเป็นสีขาว มีกลิ่นหอมแรง ออกตามซอกใบ และปลายกิ่ง กลีบเลี้ยง เป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็น 5 แฉก กลีบดอกมี 5 กลีบ ร่วงได้ง่าย เมื่อดอกบาน จะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.5-2.5 เซนติเมตร ดอกมีเกสรเพศผู้จำนวนมาก
- ผล ผลมีลักษณะเหมือนผลส้มทั่วไป แต่จะมีขนาดเล็ก ส้มชนิดนี้ เป็นส้มที่กินเปลือกผล ผลมีขนาดเล็กมีทั้งกลม และรี มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.5-3 เซนติเมตร ผิวผลบางเป็นสีเขียว และมีกลิ่นหอม เมื่อสุก จะเปลี่ยนเป็นสีส้ม เนื้อในผลมีรสเปรี้ยวจัด ภายในผลมีเมล็ดประมาณ 1-3 เมล็ด
นิยมปลูก ส้มจี๊ดไม้มงคล ประดับไว้เป็นต้นไม้มงคลปลูกหน้าบ้าน โดยเชื่อว่าส้มจี๊ด เป็นสัญลักษณ์ของความมั่งคั่ง ความอุดมสมบูรณ์ เงินทองไหลมาเทมา นำมาซึ่งความเจริญรุ่งเรือง และความเป็นสิริมงคลแก่ผู้ปลูก และผู้อยู่อาศัยภายในบ้าน
แบ่งส้มจี๊ด ออกเป็น 4 ลักษณะ คือ
- ส้มจี๊ดผลกลม (Round kumquat)
ผลค่อนข้างกลมขนาดเล็ก เนื้อส้มรสหวาน แต่อมเปรี้ยวบริเวณใกล้แกนกลาง ผลกินสด หรือนำมาประกอบเป็นอาหารประเภทต่าง ๆ เช่น มาร์มาเลด คล้ายแยมแต่จะใส่เปลือก ผิว พร้อมเนื้อผลไม้ หรือเรียกแยมผิวส้ม เยลลี่ และสเปรด คล้ายแยมเช่นกัน แต่ส่วนผสมมากกว่าครึ่งใช้เนื้อผลไม้แท้ผสมกับน้ำผลไม้เข้มข้น ไม่ใส่น้ำตาล และอาหารอื่น ๆ ต้นส้มจี๊ดผลกลม นำมาทำบอนไซได้ หรือปลูกเป็นต้นเล็ก ๆ ในกระถางซึ่งในประเทศจีน และประเทศในเอเชียถือว่าเป็นพืชมงคล ให้ความโชคดี ร่ำรวยแก่ผู้ปลูก หากสังเกตจะพบว่าในเทศกาลตรุษจีน จะนำต้นส้มจี๊ดในกระถางมาตั้งไว้หน้าบ้าน หรือประดับในบ้าน เพื่อเป็นสิริมงคล
- ส้มจี๊ดผลรูปไข่ (Oval kumquat)
ผลรูปไข่กินได้ทั้งผล ทั้งเนื้อ และเปลือก เนื้อ มีรสเปรี้ยว แต่เปลือกมีรสหวาน ต้นที่อยู่ในธรรมชาติ มักมีขนาดเล็ก จึงเหมาะที่จะปลูกในกระถาง หรือนำมาทำบอนไซนั่นเอง
- ส้มจี๊ดเหมยฮวา (Meiwa kumquat)
เป็นส้มจี๊ดที่นําจากจีน เข้าไปปลูกในญี่ปุ่นตอนปลายศตวรรษที่ 19 ซึ่งมีลักษณะ ผลกลม มีเมล็ด ใบหนา กินได้ทั้งเปลือก และเนื้อผล ส้มจี๊ดเหมยฮวานี้ ยังมีชนิดย่อย ๆ อีก คือ ชนิดฮ่องกง (Hong Kong kumquat) ผลมีขนาดเล็กเท่าเมล็ดถั่ว รสขม และเปรี้ยวจัด มีเนื้อน้อยมาก และมีเมล็ดขนาดใหญ่ มักปลูกเป็นไม้ประดับ แต่นับเป็นสายพันธุ์ที่เก่าแก่ที่สุดตามธรรมชาติ พบได้ที่ประเทศจีนตอนใต้
ชนิดย่อยอีกชนิด คือ ชนิดเจียงสุ หรือฟูกูชุ (Jiangsu kumquat หรือ Fukushu kumquat) ผลรูปกลม หรือรูประฆัง เมื่อสุกเต็มที่ จะมีสีเหลืองสดใส แตกต่างจากส้มจี๊ดชนิดอื่น ๆ ตรงที่มีใบกลม และมีความแตกต่างจากส้มจี๊ดผลกลมทั่วไป คือ สามารถเจริญเติบโตได้ในที่มีอุณหภูมิหนาวเย็น **จากการศึกษาทางพันธุกรรมพบว่าส้มจี๊ดเหมยฮวา เป็นพันธุ์ผสม
- ส้มจี๊ดมาลายัน (Malayan kumquat)
เป็นสายพันธุ์ลูกผสมเช่นกัน แต่มีเปลือกบาง และขนาดของผล จะใหญ่กว่าชนิดอื่น ๆ ชนิดนี้ เป็นสายพันธุ์ที่ปลูกเท่านั้น ไม่ได้เกิดเองตามธรรมชาติ การใช้ประโยชน์ทางยาสมุนไพร ในทางสรรพคุณยาจีนกล่าวว่า ผลส้มจี๊ด ที่มีรสเปรี้ยวนั้น จะให้พลังเย็น
ประโยชน์ของของส้มจี๊ด และสรรรพคุณที่ควรรู้
นอกจากจะปลูกส้มจี๊ด ไม้มงคลประดับไว้หน้าบ้าน เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลแล้ว ต้นส้มจี๊ด ยังมีสรรพคุณ รักษาอาการต่าง ๆ ได้มากมาย สรรพคุณของส้มจี๊ดที่เราควรรู้ คือ
- สามารถช่วยต้านหวัด แก้ไอ ขับเสมหะ แก้เจ็บคอ แก้โรคภูมิแพ้ทางลำคอ
- แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ
- แก้คลื่นไส้ อาเจียน
- ช่วยในการย่อยอาหาร วิตามินเอ มีวิตามินซีสูง มีกรดอินทรีย์หลากหลาย สามารถช่วยบำรุงผิวพรรณ
- ผลมีรสเปรี้ยว ใช้รับประทานแทนมะนาว หรือนำมาใช้ปรุงอาหาร ใช้แต่งรสเปรี้ยวในการทำน้ำผลไม้ ใช้ทำแยม ทำส้มจี๊ดแช่อิ่ม ส้มจี๊ดเชื่อม ส้มจี๊ดดอง ชาส้มจี๊ด ส่วนผลสุก นำมาคั้นทำน้ำพริก ส้มเกล่า เปลือกผลห่าม ๆ นำมาจิ้มกับน้ำพริกรับประทาน หรือนำเปลือกไปดองเค็ม เรียกว่า “กิมจ๊อ”
- เปลือกและผล มีน้ำมันหอมระเหย ที่สามารถนำมาใช้เป็นส่วนประกอบสำคัญในการทำน้ำมันหอมระเหยได้
- นอกจากจะปลูกไม้กินผลแล้ว ยังสามารถปลูกเป็นไม้ประดับได้อีกด้วย
คุณค่าทางโภชนาการของส้มจี๊ด ต่อ 100 กรัม
% ร้อยละของปริมาณแนะนำที่ร่างกายต้องการในแต่ละวันสำหรับผู้ใหญ่ (ข้อมูลจาก : USDA Nutrient database)
- พลังงาน : 71 กิโลแคลอรี
- คาร์โบไฮเดรต : 15.9 กรัม
- น้ำตาล : 9.36 กรัม
- ใยอาหาร : 6.5 กรัม
- ไขมัน : 0.86 กรัม
- โปรตีน : 1.88 กรัม
- วิตามินเอ : 15 ไมโครกรัม (2%)
- ลูทีน และซีแซนทีน : 129 ไมโครกรัม
- วิตามินบี1 : 0.037 มิลลิกรัม (3%)
- วิตามินบี2 : 0.09 มิลลิกรัม (8%)
- วิตามินบี3 : 0.429 มิลลิกรัม (3%)
- วิตามินบี5 : 0.208 มิลลิกรัม (4%)
- วิตามินบี6 : 0.036 มิลลิกรัม (3%)
- วิตามินบี9 : 17 ไมโครกรัม (4%)
- วิตามินซี : 43.9 มิลลิกรัม (53%)
- วิตามินอี : 0.15 มิลลิกรัม (1%)
- โคลีน : 8.4 มิลลิกรัม (2%)
- แคลเซียม : 62 มิลลิกรัม (6%)
- ธาตุเหล็ก : 0.86 มิลลิกรัม (7%)
- แมกนีเซียม : 20 มิลลิกรัม (6%)
- แมงกานีส : 0.135 มิลลิกรัม (6%)
- ฟอสฟอรัส : 19 มิลลิกรัม (3%)
- โพแทสเซียม : 186 มิลลิกรัม (4%)
- โซเดียม : 10 มิลลิกรัม (1%)
- สังกะสี : 0.17 มิลลิกรัม (2%)
วิธีดูแลต้นส้มจี๊ดให้เจริญงอกงาม และออกผลดี
- ดิน เจริญเติบโตได้ดี ในดินร่วนซุย หรือดินร่วนปนทราย ที่สามารถระบายน้ำได้ดี ไม่มีน้ำท่วมขัง
- น้ำ ส้มจี๊ดเป็นพืชที่ชอบความชุ่มชื้น ดังนั้น จึงควรรดน้ำให้ความชุ่มชื้นอย่างสม่ำเสมอ โดยการรดน้ำวันละ 1 ครั้ง
- แสงแดด เป็นพืชที่สามารถทนแดด และทนร้อนได้ดี สามารถปลูกไว้กลางแจ้งได้ เพียงแต่ต้องดูแลให้มีความชุ่มชื้นอย่างเหมาะสมเท่านั้นก็เพียงพอ
- ปุ๋ย ในช่วง 1-2สัปดาห์แรก แนะนำให้ใส่ปุ๋ยคอก บำรุงดินเสียก่อน ต่อมา เมื่อต้นติด และแข็งแรงดีแล้ว จึงค่อยใส่ปุ๋ยเคมี สูตร 20-10-10, สูตร 20-11-11 เพื่อเร่งการเจริญเติบโตของส่วนต้น จากนั้น เมื่อมีอายุได้ 2-3 ปี ให้ใส่ปุ๋ยเคมี สูตร 8-24-24, สูตร 12-24-12 เพื่อเร่งการเจริญเติบโต และการติดดอก-ออกผล
- วิธีขยายพันธุ์ สามารถขยายพันธุ์ได้ โดยวิธีการตอนกิ่ง และการทาบกิ่ง
เป็นอย่างไรกันบ้างกับ ส้มจี๊ด ประโยชน์ของส้มจี๊ด วิธีการปลูกส้มจี๊ด ที่เรานำมาฝากกัน จะเห็นได้ว่าส้มจี๊ดนั้น มีประโยชน์ และสรรพคุณมากมายเลยทีเดียว และต้นส้มจี๊ดนั้น ยังถือว่าเป็นต้นไม้มงคลอีกด้วย ^^
บทความที่เกี่ยวข้อง:
- วิธี ปลูกมะละกอ ลูกดก โตไว ปลูกง่าย ไม่ต้องดูแลเยอะ
- ผักสวนครัว ปลูกง่าย โตไว ปลูกไว้กินเองที่บ้านได้
- 10 พืชสมุนไพร ปลูกง่าย ๆ ในบ้าน สรรพคุณมากมาย เก็บกินได้ทั้งปี
- ปลูกผักกินเอง ปลูกง่าย โตไว ทำง่าย ๆ ได้ที่บ้าน
- “ปลูกผักตามฤดูกาล” มีผักกินตลอดปี ปลูกผักอะไรได้บ้าง?
- รวมพันธุ์ ไม้กระถาง นิยมปลูกหน้าบ้าน เพิ่มความสดชื่น
เพื่อการเพาะปลูกที่ไร้กังวล ไม่ว่าจะเป็นการปลูกต้นไม้ หรือการทำงานเกษตรตต่าง ๆ เราขอแนะนำ สินค้าการเกษตร มีให้เลือกหลากหลาย รับรองสินค้าทุกชิ้น มีมาตรฐาน คุณภาพดี และรับประกัน บริการหลังการขายที่ดีแน่นอน
30 มกราคม 2024
โดย
ลำดวน