รู้จักกับ การแปรรูปอาหาร ช่วยต่อยอดและเพิ่มมูลค่าให้สินค้า!
อัปเดตเมื่อ วันที่ 4 มีนาคม 2025
ประเทศไทยเมืองแห่งความอุดมสมบูรณ์ ทั้งผัก ผลไม้ และเนื้อสัตว์ จนบางทีเกิดภาวะสินค้าล้นตลาด เกิดผลผลิตเยอะ ราคาตกต่ำ ผลผลิตน้อย ราคาก็สูง จนเกิดปัญหาเน่าเสีย “การแปรรูปอาหาร” จึงเป็นอีกหนึ่งวิธีที่จะจัดการวัตถุดิบเหล่านี้ ให้เป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ที่คงคุณค่าทางอาหาร เก็บรักษาได้นาน และมีมูลค่าเพิ่มสูงขึ้นในราคาที่เหมาะสมด้วย
รู้จัก การแปรรูปอาหาร
การแปรรูปอาหาร คือ กระบวนการเปลี่ยนแปลงสภาพของวัตถุดิบในธรรมชาติ เพื่อเปลี่ยนคุณสมบัติ ลักษณะ รสชาติ กลิ่น เนื้อสัมผัส เป็นผลิตภัณฑ์อาหาร ที่สามารถยืดอายุการเก็บรักษา ให้อยู่ในสภาพที่เหมาะสม สะดวก และปลอดภัยต่อการบริโภค จึงทำให้เกิดผลิตภัณฑ์ใหม่ที่มีความหลากหลาย เพิ่มทางเลือก และเพิ่มมูลค่าให้กับวัตถุดิบได้ เช่น การทำกล้วยตาก มะม่วงกวน การทำผลไม้แช่อิ่ม การทำผลไม้เชื่อม กุ้งดองซีอิ้ว การทำเนยถั่ว เป็นต้น
โดยกระบวนการแปรรูปอาหาร เป็นการทำให้อาหารอยู่ในรูปแบบที่สามารถทานได้ มีรสชาติ ปลอดภัย และยังเป็นกระบวนการเก็บถนอมอาหารไว้ได้ในช่วงนอกฤดูกาล ที่ไม่สามารถจะหาอาหารได้อีกด้วย
อาหารแปรรูป มีอะไรบ้าง?
- อาหารแช่แข็ง เช่น ผักผลไม้แช่แข็ง เนื้อสัตว์ ปลา ไอศกรีม เป็นต้น
- อาหารกระป๋อง เช่น ผลไม้กระป๋อง ปลากระป๋อง ผักดอง เป็นต้น
- เบเกอรี่ เช่น เค้ก คุกกี้ ขนมปังอบ พาย เป็นต้น
- อาหารอบแห้ง ทอดกรอบ เช่น ผักผลไม้ ถั่ว ธัญพืช บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป เป็นต้น
- เครื่องดื่ม เช่น นม น้ำอัดลม เป็นต้น
- ผลิตภัณฑ์จากเนื้อสัตว์ เช่น ไส้กรอก เบคอน แฮม เป็นต้น
- ผลิตภัณฑ์จากนม เช่น ชีส เนย โยเกิร์ต เป็นต้น
- ซอสปรุงรส เช่น ซีอิ๊ว น้ำปลา ซอสมะเขือเทศ เป็นต้น
กระบวนการแปรรูปอาหาร มีอะไรบ้าง?
- การแปรรูปอาหารด้วยความร้อน คือ การใช้ความร้อนฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ และเอนไซม์ในวัตถุดิบ เพื่อยืดอายุการเก็บรักษา เพิ่มกลิ่น รสชาติ เปลี่ยนแปลงเนื้อสัมผัส และจะเก็บในภาชนะที่ปิดสนิท ป้องกันการปนเปื้อน และรักษาคุณภาพ เช่น การลวก การพาสเจอไรซ์ เป็นต้น
- การแปรรูปอาหารด้วยความเย็น คือ การแปรรูปโดยการลดอุณหภูมิของอาหารให้ต่ำกว่า -18°C น้ำในอาหารจะเปลี่ยนสถานะเป็นน้ำแข็ง ซึ่งความเย็นจะช่วยคงความสดใหม่ รักษาคุณภาพไว้ได้ดี
- การแปรรูปอาหารด้วยการทำแห้ง คือ กระบวนการแปรรูปอาหารด้วยการดึงน้ำออก เพื่อยืดอายุในการเก็บรักษา มีน้ำหนักเบา ทานง่าย สะดวกในการขนส่ง และสามารถนำไปแปรรูปต่อด้วยวิธีอื่น ๆ ได้
- การแปรรูปอาหารด้วยการหมัก คือ กระบวนการแปรรูปอาหารที่ใช้จุลินทรีย์ต่าง ๆ เช่น แบคทีเรีย ยีสต์ หรือรา เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ที่ทำให้อาหารเสื่อมสภาพ ช่วยรักษาคุณภาพ และยืดอายุการเก็บรักษาอาหารได้
โดยทั่วไปอาหารที่นิยมนำมาแปรรูปเป็นอาหารใหม่ จะมีวัตถุดิบที่เหลือใช้จากการทำอาหาร หรือซื้อมาเกินความจำเป็น เช่น ผักสด เนื้อสัตว์ เป็นต้น หรือผลไม้ที่มีมากในฤดูกาล ออกผลมากจนล้นตลาด ทำให้ราคาถูก และไม่สามารถเก็บในสภาพธรรมชาติได้ เพราะจะสุกงอม เน่าเสีย ต้องทิ้งไปโดยเปล่าประโยชน์ การนำผลไม้มาแปรรูป ทำได้หลายวิธี เช่น การกวน การเชื่อม การแช่อิ่ม เป็นต้น
ทำไมต้องแปรรูปอาหาร
- วัตถุดิบที่ผ่าน วิธีการแปรรูปอาหาร ช่วยให้อาหารมีสีสัน สวยงาม กลิ่นหอมน่าทานยิ่งขึ้น
- ช่วยให้อาหารปลอดภัย เพราะกำจัดจุลินทรีย์ที่เป็นอันตรายออกไป ทำให้อาหารสะอาด ป้องกันการปนเปื้อนจากจุลินทรีย์ที่ไม่ต้องการได้
- วิธีแปรรูปอาหาร มีผลต่อคุณค่าทางโภชนาการของอาหาร เช่น เพิ่มคุณค่าโดยการเติมสารบางอย่าง เช่น วิตามินD หรือกระบวนการลดปริมาณไขมัน เกลือโซเดียม น้ำตาล เป็นต้น
- สะดวกสบาย มีให้เลือกหลากหลาย พร้อมทาน เพราะเทคโนโลยีด้านการแปรรูปและบรรจุภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ตอบโจทย์ชีวิตในยุคปัจจุบัน
- เหมาะกับผู้บริโภคกลุ่มพิเศษ ที่มีความต้องการอาหารที่เฉพาะ เช่น ทารก ผู้สูงวัย ผู้ที่เจ็บป่วย ผู้ที่ต้องการควบคุมปริมาณไขมัน น้ำตาล หรือเกลือโซเดียม
- ช่วยลดค่าใช้จ่ายได้ เพราะการแปรรูปอาหาร ทำให้สามารถซื้อได้ในปริมาณมาก และเก็บไว้ได้นาน
เรียกได้ว่า การแปรรูปอาหารนั้น ถือเป็นอีกหนึ่งวิธีที่จะช่วยถนอมอาหารให้เก็บได้นานขึ้น ลดปัญหาวัตถุดิบล้นตลาด จนต้องทิ้ง แค่นำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทานง่าย เก็บได้นาน เท่านี้ก็ช่วยเพิ่มมูลค่าให้สินค้าได้แบบง่าย ๆ แล้ว
เพื่อไม่ให้พลาดข่าวสารสำคัญ และโปรโมชั่นพิเศษมากมาย สามารถติดตามเราผ่านช่องทางต่างๆได้หลากหลายช่องทางตามด้านล่างนี้เลย
