ประโยชน์ เสาวรส ผลไม้สรรพคุณเยอะ แก้โรคอะไร กินตอนไหนดีที่สุด?

สำหรับการดูแลสุขภาพแบบไม่ต้องใช้ต้นทุนมากมาย คือ การบริโภคผักผลไม้ที่มีอยู่แล้วในบ้านเรา อย่าง เสาวรส (Passion fruit) ซึ่งประโยชน์ของเสาวรส ที่มีต่อสุขภาพ มีมากมายจริง ๆ ตาม SGE ไปรู้จักกับ เสาวรส หรือ กะทกรก สรรพคุณ และประโยชน์ต่าง ๆ ของผลไม้ชนิดนี้ให้มากขึ้นกัน

ชื่อวิทยาศาสตร์

Passiflora laurifolia Linn.

ชื่อสามัญ

Passion fruit, Passion flower, Yellow granadilia

กลุ่มพันธุ์ปลูก

PASSIFLORACEAE

ถิ่นกำเนิด

ทวีปอเมริกาใต้

เสาวรส หรือ กะทกรก เป็นผลไม้ที่มีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์เด่นชัด รสชาติเปรี้ยวกำลังดี นิยมนำมาทำเป็น เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ โดยเฉพาะในช่วงหน้าร้อน จะได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เพราะให้ความสดชื่น ช่วยดับกระหายคลายร้อนได้ดี อีกทั้งเสาวรส ยังสามารถนำมาประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู เป็นผลไม้ที่ให้คุณประโยชน์ และมีสรรพคุณทางยาอย่างมากมายเลยทีเดียว

สำหรับในประเทศไทย เสาวรสถูกนำเข้ามาทดลองปลูกครั้งแรกในภาคเหนือ ประมาณปี พ.ศ. 2498 ปัจจุบัน พบปลูกมากในภาคเหนือ และภาคตะวันออก ในแถบจังหวัดเชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน เพชรบูรณ์ ระยอง และชลบุรี

ต้น หรือเถา

เป็นไม้ผล ประเภทเถาเลื้อย ส่วนโคนเป็นไม้เนื้อแข็งเหนียว เถาเลื้อยได้ถึง 15 เมตร ลำต้นเป็นเถาสีเขียว ข้างในกลวง มีมือเกาะ ปลูกแล้วสามารถอยู่ได้หลายปี

ใบ

เป็นใบเดี่ยวรูปไข่ ออกเรียงสลับกัน ใบมีสีเขียวเข้ม หรือเขียวแซมแดงม่วงขึ้นอยู่กับชนิดพันธุ์ โดยทั่วไปเป็นใบเดี่ยวมี 3 แฉกบ้าง แต่ใบจริงที่เป็นต้นกล้า จะเป็นรูปไข่ ไม่มีแฉก ตามขอบใบ จะมีหยักละเอียดโดยรอบ มีมือจับ หรือหนวดอยู่ตามข้อม้วนขดเป็นวง สำหรับยึดลำต้นให้เลื้อยเกาะหลักที่ปักพยุงไว้

ดอก 

ดอกรูปขอบขนาน ปลายมน เป็นดอกเดี่ยวแบบสมบูรณ์เพศ เกิดจากตาดอกบริเวณง่ามใบ มีกลิ่นหอม และสีสันสะดุดตา กลีบดอกแยกจากกันสีขาว บริเวณรอบ ๆ ใบกลาง จะมีสีม่วง และดอกจะออกจากโคนกิ่งไปยังปลายกิ่งตามลำดับ จนเจริญเติบโตเป็นผลต่อไป

ผล และเมล็ด

ผลเสาวรสมีหลายลักษณะ คือ ผลกลม รูปไข่ และผลรียาว เมื่อผลสุกจะมีสีต่างกัน เช่น ม่วงเข้ม ม่วงแดงส้ม หรือสีเหลือง ขึ้นอยู่กับชนิดของพันธุ์ เปลือกผล และเนื้อส่วนนอกแข็ง ไม่สามารถทานได้ ภายในผล มีเมล็ดสีน้ำตาลเข้ม หรือสีดำเป็นจำนวนมาก เมล็ดสามารถทานได้ และเมล็ดจะมีรกเป็นเยื่อเมือกสีเหลือง หรือสีส้ม ลักษณะเหนียวข้น และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ที่ห่อหุ้มอยู่ข้างในโดยรอบ มีความเป็นกรดสูง สามารถทานสด หรือใช้ผสมทำเป็นอาหาร และเครื่องดื่มได้

กะทกรก หรือเสาวรส มีประโยชน์มากกว่าที่คิด แต่ก็ไม่ควรทานวันละมาก ๆ ปริมาณการทานเสาวรสที่แนะนำ คือ วันละ 1-3 ลูกกำลังดี และทานตอนมื้อไหนก็ได้ แต่ไม่ควรทานตอนท้องว่าง เพราะอาจทำให้ปวดท้อง เสาะท้องได้ ด้วยคุณค่าทางโภชนาการที่หลากหลาย จึงมีประโยชน์ต่อสุขภาพในหลายด้าน เช่น

ประโยชน์ด้านสุขภาพ

• ช่วยบำรุงสายตา มีสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพสูง ช่วยป้องกันเซลล์ประสาทตาถูกทำลาย และช่วยบำรุงสายตาได้เป็นอย่างดี
• ช่วยกระตุ้นระบบขับถ่าย อุดมไปด้วยไฟเบอร์ หรือกากใยอาหาร มีส่วนช่วยในการขจัดคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดีที่อยู่ในร่างกาย ขจัดสารพิษ เหมาะสำหรับใช้ในการดีท็อกซ์ของเสียออกจากร่างกาย
• ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันร่างกายให้แข็งแรง ป้องกันหวัด และป้องกันการกำเริบของโรคภูมิแพ้ได้ เพราะในเสาวรสมีวิตามินซีสูงถึง 30 มิลลิกรัม คิดเป็น 36% ของปริมาณวิตามินซีที่ควรได้รับต่อวัน
• ช่วยบำรุงหัวใจ เสาวรส 100 กรัม มีโพแทสเซียมสูงถึง 348 มิลลิกรัม ซึ่งแร่ธาตุชนิดนี้เป็นสารอาหารที่มีบทบาทสำคัญต่อเซลล์ และของเหลวในร่างกาย ช่วยให้การทำงานของหัวใจ และความดันโลหิตเป็นปกติ
• ช่วยป้องกันกระดูกพรุน ป้องกันโรคเหงือกอักเสบ และช่วยให้ฟันแข็งแรง ในเสาวรส มีแคลเซียม และฟอสฟอรัสสูง วิธีทาน คือ คั้นเอาน้ำจากผลเสาวรสแก่จัด ใส่เกลือ หรือน้ำตาลลงไปตามชอบ สามารถดื่มเรื่อย ๆ ได้ทั้งวัน
• ช่วยให้นอนหลับง่าย ควรดื่มน้ำคั้นสด เติมน้ำตาล หรือเกลือลงไปเล็กน้อย ก็ช่วยให้หลับสบายขึ้นได้
• ช่วยลดน้ำหนัก เพราะมีแคลอรี่ต่ำ ทานแล้วไม่อ้วน และให้สารอาหารที่ดีต่อร่างกาย มีกากใยสูง ทำให้รู้สึกอิ่ม ช่วยลดความอยากอาหารได้
• ช่วยบรรเทาอาการหอบหืด สารสกัดจากเปลือกเสาวรสสีม่วง อุดมไปด้วยสารไบโอฟลาโวนอยด์ (Bioflavonoid) ที่ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับร่างกายได้ การทานสารสกัดชนิดนี้ วันละ 150 มิลลิกรัม เป็นเวลา 4 สัปดาห์ จะทำให้ผู้ป่วยโรคหอบหืด มีอาการดีขึ้น ความถี่ในการไอลดลง นอกจากนี้ ยังไม่พบผลข้างเคียงใด ๆ
  ** ผู้ป่วยโรคหอบหืดที่ต้องการทาน ควรปรึกษาแพทย์ก่อนทุกครั้ง และไม่ควรหยุดรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งโดยพลการ

ประโยชน์ด้านอื่น ๆ อ่านเพิ่มเติม

ข้อมูลโภชนาการ ปริมาณต่อ 100 กรัม

แหล่งข้อมูลประกอบ: USDA Nutrient database, วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

เสาวรส กะทกรก สามารถแยกได้เป็น 3 สายพันธุ์

เมื่อผลสุก จะมีเปลือกสีม่วง น้ำจะมีรสชาติที่ดีกว่าพันธุ์อื่น ๆ มีกรดต่ำ มีขนาดผลที่เล็ก ผลกลม ผิวเป็นมัน และเปลือกจะบางกว่าสีเหลือง เหมาะกับการทานแบบสด ๆ ได้ เพราะจะมีรสชาติหวาน

เปลือกจะมีสีเหลือง มีผลขนาดใหญ่ ผลอ่อนมีสีเขียว ผลสุกมีสีเหลืองทอง ผิวมัน เปลือกหนา น้ำเสาวรสที่คั้น จะมีความเป็นกรดสูง เหมาะที่จะส่งเข้าโรงงาน เพื่อทำการแปรรูปมากกว่าการทานแบบสด ๆ

เป็นสายพันธุ์ผสมระหว่างพันธุ์ผลสีม่วง และพันธุ์สีเหลือง โดยมีลักษณะเด่นของทั้ง 2 สายพันธุ์รวมกัน ผลเสาวรส จะมีขนาดใหญ่ เปลือกบาง และให้ผลผลิตสูง จึงเหมาะกับการปลูกเพื่อการทำน้ำเสาวรสโดยเฉพาะ และน้ำเสาวรสที่คั้นออกมา จะมีรสหวานมากกว่ารสเปรี้ยว

เสาวรสนั้น เป็นพืชที่เติบโตได้ง่าย ดูแลง่ายมาก ๆ อยากปลูกสายพันธุ์ไหน สามารถเลือกปลูกตามชอบได้เลย โดยมีขั้นตอน ดังนี้

เสาวรส หรือ กะทกรก ทำได้หลากหลายเมนู ตามไปจดสูตรพร้อม ๆ กันเลย

เป็นอย่างไรกันบ้างกับบทความข้างต้น จะเห็นได้ว่าเสาวรส กะทกรก ถือเป็นผลไม้อีกหนึ่งชนิด ที่เป็นตัวเลือกที่ดีของคนที่ใส่ใจสุขภาพ หากรับประทานในปริมาณที่พอเหมาะ เพราะเต็มไปด้วยสารอาหาร และคุณประโยชน์ต่อสุขภาพ แถมยังนำมาดัดแปลงได้ในหลากหลายเมนู เหล่าคนรักสุขภาพทั้งหลายไม่ควรพลาดเป็นอย่างยิ่ง

• มะขามป้อม สรรพคุณ ต้านโรค ประโยชน์และโทษ ควรกินวันละกี่ลูก?
• ประโยชน์ของ อะโวคาโด กี่แคล? กินทุกวันดีไหม? กินตอนไหนดี?
• สรรพคุณ บัวหิมะ ประโยชน์และโทษ กินสดได้ไหม? ดีต่อผิวอย่างไร?
• พามารู้จัก “ส้มโอ” มีทั้งหมดกี่สายพันธุ์? มีประโยชน์อะไรที่ไม่ควรพลาด?