พารู้จัก 46 สายพันธุ์มะม่วง ในประเทศไทยพร้อมประโยชน์ และวิธีปลูกให้ผลดก

นักอ่านทุก ๆ ท่านเคยทราบกันไหมว่า “มะม่วง (Mango)”เป็นผลไม้ที่มีสายพันธุ์ค่อนข้างเยอะมาก แถมอัดแน่นไปด้วยประโยชน์ ดังนั้นวันนี้ตาม SGE ไปทำความรู้จักสายพันธุ์และ ประโยชน์ของมะม่วง แถมวิธีปลูกให้ผลดก ง่าย ๆ กัน ลุย…!

มะม่วง เป็นไม้ยืนต้น มีต้นกำเนิดในอินเดีย โดยประเทศไทยนั้น มะม่วงจัดเป็นผลไม้เศรษฐกิจ ส่งออกเป็นอันดับ 3 ของโลกแต่ละสายพันธุ์ของมะม่วงจะมีรสชาติและลักษณะแตกต่างกันออกไป

หนึ่งในมะม่วงสายพันธุ์โบราณ มีถิ่นกำเนิดอยู่ในย่านตลิ่งชัน รูปทรงผลแหลมและงอน หัวป้านไปด้านหลังคล้ายตัวเอส (S) ผลดิบสีเขียวมีรสเปรี้ยว ผลสุกสีจะเหลืองอมส้มนิด กลิ่นหอมเฉพาะ รสหวานปนเปรี้ยว เนื้อกรอบ

มะม่วงพันธุ์ท้องถิ่นไทย มีรูปทรงไข่ค่อนข้างแบน ด้านหน้าผลโค้งนูน มีร่องตื้นเป็นแนวยาวตั้งแต่บริเวณส่วนโค้งนูนจนถึงส่วนเว้าด้านล่าง อันเป็นที่มาของชื่ออกร่อง ผลอ่อนสีเขียวอ่อนหรือเขียวอมเหลือง ผลสุกมีสีเหลืองครีมหรือเหลืองอมส้ม ให้กลิ่นหอมแรง รสหวานจัดกว่ามะม่วงทุกชนิด สามารถปลูกง่าย

มะม่วงขายตึกเป็นสายพันธุ์พื้นเมืองของไทย มีถิ่นกำเนิดจากอำเภอแปดริ้ว จังหวัดฉะเชิงเทรา รูปผลกลมรี ผลดิบสีเขียวรสหวานมันปนเปรี้ยวนิด ๆ กรอบเหมือนมะม่วงมัน ผลสุกสีเหลืองขมิ้นหวานหอม

อาร์ทูอีทู หรือมะม่วงแอปเปิลผลกลมมีขนาดค่อนข้างใหญ่ น้ำหนักประมาณ 800 กรัม เมื่อสุกผิวจะมีสีเหลืองส้ม เนื้อสีเหลืองมีเสี้ยนเล็กน้อย รสชาติหวานกำลังดี เปลือกค่อนข้างหนา ลักษณะเนื้อแข็งเหมือนมะละกอ

พันธุ์ดั้งเดิมของมะม่วงกะล่อนพบขึ้นตามป่าธรรมชาติทุกภาคของประเทศไทย สีของเปลือกผลสุกจะเป็นสีเขียวอ่อนเกือบขาวนวล ผลโตเต็มที่ประมาณลูกปิงปอง เมล็ดใหญ่ เนื้อหุ้มเมล็ดบางและน้อย รสชาติหวานหอม

ผิวเปลือกเป็นสีเขียวเข้ม เนื้อขาวนวล ลักษณะผิวหยาบ กรอบ มีเสี้ยนค่อนข้างน้อย รสชาติมันตั้งแต่ผลเล็ก ๆ เมื่อแก่จัดรสชาติจะหวานมัน ผลสุก ผิวเขียวปนเหลือง เนื้อเป็นสีเหลืองเนื้อค่อนข้างละเอียด รสหวานไม่จัด เมล็ด เมื่อเพาะจะมีต้นอ่อนขึ้นหลายต้นจากเมล็ดเดียว รุปร่างของเมล็ดยาว แบนมีเนื้อในเมล็ดไม่เต็ม

เกิดจากการผสมระหว่างน้ำดอกไม้เบอร์4 ปากน้ำกับมะม่วงหงจูของไต้หวัน จนเกิดเป็นมะม่วงที่มีโทนสีม่วงๆ ตามชื่อเรียกชัดเจน รูปผลมีปลายแหลมเหมือนน้ำดอกไม้ ผลดิบรสเปรี้ยวนิด ๆ ผลสุกสีเหลืองเข้ม หวานหอมเป็นเอกลักษณ์ เนื้อเหนียวไม่เละไม่มีเสี้ยน

ถิ่นกำเนิดจากประเทศเขมร โดยชาวเขมรจะเรียกว่า “มะม่วงแก้วละเมียด” รูปทรงผลค่อนข้างใหญ่ ผลดิบมีความกรอบมัน หวานปนเปรี้ยวเล็กน้อย ผลสุกจะสีออกเหลืองสวยเหมือนขมิ้น รสหวาน กลิ่นหอมเฉพาะตัว

เป็นมะม่วงไทยโบราณนิยมปลูกเฉพาะถิ่นแถบ อ.บางกรวย อ.ไทรน้อย จ.นนทบุรี กับย่านตลิ่งชัน เขตบางกอกน้อย ฝั่งธนบุรี กทม. ผลดิบสีเขียว รสชาติเปรี้ยวปนหวานและมัน ผลสุกสีเหลือง เนื้อในสีเหลืองอมส้ม หวานหอมไม่เละ ไม่มีเสี้ยน เมล็ดเล็กบาง

มะม่วงมหาชนก เกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ์โดยบังเอิญ ระหว่างพันธุ์ซันเซทกับพันธุ์หนังกลางวัน ตั้งชื่อว่า “มหาชนก” หรือ “ราชาทรงโปรด” ผลดิบเป็นสีเขียว รสเปรี้ยว ผลสุกผิวสีเหลืองทองจนถึงสีแดงทั้งผล กลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว รสชาติหวาน หอม เนื้อแน่น เปลือกหนา เมล็ดลีบบาง

มะม่วงตลับนาค สายพันธุ์โบราณหายาก ผลกลมคล้ายรูปหัวใจ รูปทรงน่ารัก ออกดกเป็นพวงผลใหญ่ รสชาติเปรี้ยวจัด เหมาะทำยำสับเป็นเส้น ผลสุกหวานหอมอมเปรี้ยวนิดๆ นิยมนำมาแปรรูปทำเป็นมะม่วงกวน มะม่วงแผ่น เนื้อเยอะละเอียด

เป็นหนึ่งในตระกูลมะม่วงน้ำดอกไม้ที่ได้รับการปรับปรุงพันธุ์ให้มีขนาดหลากหลาย จึงกำหนดเรียกขนาดไปตามเบอร์ ซึ่งน้ำดอกไม้เบอร์4 นี้ให้รูปทรงผลใหญ่พอเหมาะ รียาว ปลายผลรียาวสวยงาม ออกผลค่อนข้างดก ผลดิบสีเขียวรสเปรี้ยวจัดฉ่ำน้ำ ผลสุกสีเหลืองอมส้มนิด ๆ รสหวานหอมอร่อย

เป็นมะม่วงพันธุ์ไทยโบราณ ลักษณะเด่นประจำพันธุ์คือ เป็นมะม่วงติดผลดกมากตามฤดูกาล รูปทรงเรียวยาวและใหญ่ เมล็ดลีบและบาง ผลดิบรสเปรี้ยวจัด ฉ่ำน้ำและกรอบ มีกลิ่นหอมแบบเปรี้ยว ๆ ผลสุกเปลือกผลจะเป็นสีเหลืองเข้มอมส้มสวยงาม เนื้อสุกเป็นสีเหลืองเข้มหรือสีส้ม รสชาติหวานหอม

มีถิ่นกำเนิดจากประเทศไต้หวันและกระจายพันธุ์ไปประเทศแถบเขตร้อนทั่วไป รูปผลสวยปลายงอนเหมือนงาช้าง มีขนาดใหญ่ น้ำหนักเต็มที่ถึง 4 กิโลกรัม ผลดิบสีเขียวอมม่วงและค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม รสเปรี้ยว กรอบฉ่ำน้ำ ผลสุกสีเหลืองอมส้ม รสหวานหอม

มะม่วงเขียวเสวย เป็นมะม่วงท้องถิ่นที่มีต้นกำเนิดในประเทศไทย เมื่อผลยังอ่อนจะมีเปลือกสีเขียวเข้ม ส่วนเนื้อผลมีสีขาว และมีรสเปรี้ยว เมื่อแก่ เปลือกมีสีเขียวอมเทาหรือมีนวล ส่วนเนื้อมีสีขาวขุ่น มีรสหวานมัน และเมื่อสุก เปลือกผลจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอ่อน เนื้อด้านในมีสีเหลือง เนื้อละเอียด และค่อนข้างแน่น ไม่เละง่าย

เป็นมะม่วงพันธุ์หนัก อายุการเก็บเกี่ยว 100-120 วัน ผลผลิตในช่วงฤดู มีน้ำหนักผล 550-940 กรัม เปลือกผลดิบสีเขียว มีเนื้อสีขาว รสหวานอมเปรี้ยว เปลือกผลสุก สีเหลืองอมเขียว ลักษณะของเนื้อละเอียด มีสีเหลืองและมีรสหวาน

เป็นพันธุ์ไทยแท้ๆ ที่นิยมปลูกตามบ้านหรือปลูกเพื่อเก็บผลขาย ส่วนใหญ่จะปลูกเพื่อรับประทานผลดิบ เพราะมีรสชาติหวานมันปนเปรี้ยวนิดๆ ผลสุกมีความหวานประมาณ 20 องศาบริกซ์ มีรสเปรี้ยวเจือปนเล็กน้อย เหมาะสำหรับคนที่ไม่ชอบรับประทานรสหวานจัด

1. ใช้บำรุงธาตุ
2. ใช้บำรุงกระเพาะอาหาร
3. ช่วยทำให้กระปรี้กระเปร่า
4. แก้ร้อนในกระหาย้ำ
5. แก้บิดมูกเลือด
6. ใช้เป็นยาระบายช่วยในการขับถ่าย
7. ช่วยขับปัสสาวะ
8. แก้วิงเวียนศีรษะ
9. ช่วยแก้เบาหวาน
10. แก้ลำไส้อักเสบ
11. แก้ท้องอืด
12. แก้ตานขโมยในเด็ก
13. แก้ไข้ตัวร้อน
14. แก้จมูกอักเสบ
15. แก้คอตีบ
16. ใช้ขับพยาธิ
17. แก้ปวดเมื่อยปวดประจำเดือน
18. ป้องกันโรคหัวใจ
19. ช่วยลดความดัน อ่านเพิ่มเติม

ชื่อวิทยาศาสตร์

Mangifera indica L.

ชื่อสามัญ

Mango

วงศ์

Anacardiaceae

ถิ่นกำเนิด

ประเทศอินเดีย

มะม่วง มีลำต้นตั้งตรง ขนาดของต้นจะแตกต่างกันไปตามพันธุ์แต่ละพันธุ์ล้าต้นแข็งแรง มีเปลือกหนา ใบสีเขียวเข้ม จะออกดอกติดผลในช่วงเดือน พ.ย. – ธ.ค. (ภาคกลาง) แล้วจะเก็บเกี่ยวในเดือน มี.ค. – เม.ย. ส่วนในภาคเหนือมะม่วงจะออกดอกช่วงเดือน ม.ค. และจะเก็บเกี่ยวในช่วงเดือน พ.ค. – มิ.ย. ผลมีขนาดตั้งแต่ 50 กรัมไปจนถึง 2 กิโลกรัม รูปทรงผลมีทั้ง กลม ยาวรี รูปไข่ แตกต่างไปตามพันธุ์นั้นๆ สามารถให้ผลผลิต ต่อเนื่องได้จนถึงอายุ 50-60 ปี ซึ่งนับว่าเป็นพันธุ์พืชยืนต้นที่มีอายุยืนชนิดหนึ่ง

ลำต้น

ไม้ผลยืนต้นเขตร้อน ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่ม สูงประมาณ 5-10 เมตร ลักษณะลำต้นกลม การแตกกิ่งแขนงจากลำต้นหลักจะอยู่ในระดับต่ำ เปลือกลำต้นมีสีด่างขาวเป็นวงกว้าง

ใบ

ใบ เป็นแบบใบเดี่ยว (simple) รูปทรงยาว (oblong) ใบเกิดบนกิ่งแบบสลับ แผ่นใบหนาแข็ง ก้านใบเรียวยาว 6-7 ซม. โคนก้านใบบวม ขอบใบเรียบ ผิวใบเขียวเข้ม ขนาดใบกว้างประมาณ 5.5-6.5 ซม. ยาวประมาณ 24-25 ซม. ดอก เป็นช่อ ดอกแบบ panicle ออกตามปลายกิ่ง ก้านดอกรูปทรงกรวยคว่ำ มีสีแดงอมชมพู

ดอก 

ดอกประกอบด้วยดอกตัวผู้และดอกสมบูรณ์เพศ ในช่อเดียวกัน มีกลีบรองและกลีบดอกอย่างละ 5 กลีบ ดอกตัวผู้มีเกสรตัวผู้ที่ใช้ได้เพียง 1 อัน ที่เหลืออีก 4 อันเป็นเกสรตัวผู้ที่ไม่พัฒนา สำหรับดอกสมบูรณ์เพศ ประกอบด้วยรังไข่ทรงกลมแบบ superior ovary มีก้านชูเกสรตัวเมีย (style) 1 อัน และมีเกสรตัวผู้ 5 อัน ผล ค่อนข้างเล็ก ติดผลดกเป็นพวง รูปทรงผลกลมแบนเล็กน้อย ฐานผลกว้างแล้วสอบเข้าสู่ปลายผล ปลายผลมน ผลกว้างประมาณ 5.5-6 ซม.

ผล และเมล็ด

ผลเมื่อสุกเปลือกจะมีสีเหลืองอมเขียว เนื้อภายในสีเหลือง รสหวานอมเปรี้ยว มี 1 เมล็ด ค่อนข้างไปทางแบน เปลือกหุ้มเมล็ดหนาแข็ง มีเสี้ยนติดเปลือกเมล็ดใน 1 เมล็ด เมื่อเพาะจะได้ต้นกล้าหลายต้น (polyembyonic) การขยายพันธุ์ ท้องถิ่นภาคใต้นิยมขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดอย่างเดียว

มะม่วง เป็นไม้ผลเมืองร้อนสามารถปลูกได้ทุกภาคของประเทศไทย ทั้งนี้เพราะมะม่วงเป็นไม้ผลไม้ที่ขึ้นได้ง่าย เจริญเติบโตเร็ว สามารถขึ้นได้ในดินแทบทุกชนิดตั้งแต่ดินเหนียวจนถึงดินร่วนปนกรวด แต่ดินที่ เหมาะสมที่สุดควรเป็นดินร่วนปนทรายหรือเป็นดินที่มีอินทรีย์วัตถุอยู่มาก ไม่เหนียวจนเกินไป ระบายน้้าได้ดี และมีความเป็นกรด – เป็นด่างของดิน (pH) ประมาณ 5.5 – 7.5

ข้อมูลโภชนาการ ปริมาณต่อ 100 กรัม

แหล่งข้อมูลประกอบ: USDA

มะม่วง เป็นผลไม้ที่มีสายพันธุ์ ประโยชน์ค่อนข้างเยอะมาก โดยบางสายพันธุ์เราก็รู้จัก แต่บางสายพันธุ์ก็โบราณจนไม่แม้แต่จะเคยได้ยินชื่อ ส่วนตัวไรต์เตอร์ค่อนข้างชอบพันธุ์ “ตลับนาค” ด้วยลักษณะผลที่กลมน่ารัก เลยอยากจะลองชิมดูว่าเนื้อของมันจะรสชาติเป็นอย่างไร และหากใครสนใจต้องการนำไปปลูกเพื่อสร้างอาชีพ หรือรับประทานเอง หวังว่าวิธีการที่นำมาฝากจะช่วยได้นะคะ :)

บทความแนะนำ

• ประโยชน์ มะม่วงเบา ลูกเล็กรสเปรี้ยว เลือกอย่างไร
• แจกสูตร มะม่วงน้ำปลาหวาน อร่อยจนวางไม่ลง
• 7 สูตร เมนูมะม่วง อร่อยง่ายๆทั้งคาวหวาน
• วิธีทำ พุดดิ้งข้าวเหนียวมะม่วง อร่อยฟิน